Miechowski Zygmunt Michał (1913–1944), historyk sztuki. Ur. 25 IX w Zawichoście (pow. Sandomierz), był synem zduna Tytusa i Zofii z Ulrychów (Urlichów). W l. 1921–7 uczył się w szkole powszechnej w Zawichoście, a gimnazjum biskupie w Lublinie ukończył w r. 1933. W l. 1933–6 uczęszczał na kurs filozofii systematycznej w Seminarium Duchownym w Lublinie. Od r. 1936 studiował historię sztuki i filologię klasyczną na Wydziale Humanistycznym Uniw. Warsz. W r. szk. 1938/9 uczęszczał ponadto na kurs rysunków w Miejskiej Szkole Sztuk Zdobniczych. Od dn. 20 II 1937 M. był aplikantem, a następnie asystentem Muzeum Narodowego w Warszawie. Współpracował przy organizacji w Muzeum Narodowym kilku wystaw, m. in. monograficznej wystawy Adama Chmielowskiego i wystawy «Warszawa wczoraj, dziś, jutro». We wrześniu 1939 zgłosił się do wojska, a po przebyciu kampanii wrześniowej powrócił do pracy w Muzeum. Brał udział w akcji ratowania zabytków i fragmentów architektoniczno-rzeźbiarskich Zamku Królewskiego w Warszawie. Przyłapany na fotografowaniu procesu demolowania Zamku przez Niemców, został aresztowany i uwięziony na Pawiaku. Uwolniony został po kilku tygodniach dzięki interwencjom S. Lorentza i Zarządu Miejskiego. Stałą tajną pracą M-ego było odrysowywanie i inwentaryzacja eksponatów wywożonych z Muzeum Narodowego przez Niemców. Rysunki te, zachowane częściowo, są często jedyną dokumentacją eksponatów nie odnalezionych po wojnie. M. sporządził też inwentaryzację zabytkowych dzwonów kościelnych wywożonych z Warszawy i okolic. W maju 1944 wywieziony został do Majdanka, skąd zwolniono go dzięki interwencjom Muzeum Narodowego. Równocześnie kontynuował studia na tajnych kompletach Uniw. Warsz. i po napisaniu pod kierunkiem Z. Batowskiego pracy o pałacu w Kozienicach (zachowana w maszynopisie) zdał egzamin magisterski w przeddzień wybuchu powstania, 31 VII 1944. W czasie powstania warszawskiego M. miał powierzoną opiekę nad Muzeum Dawnej Warszawy, mieszczącym się na Rynku Starego Miasta, a będącym oddziałem Muzeum Narodowego. Do piwnic Muzeum Dawnej Warszawy przenosił dzieła sztuki z płonących kościołów staromiejskich i z gmachu magistratu. Dn. 1 IX 1944 M. przedostał się kanałami do Śródmieścia, gdzie wziął udział w ratowaniu Biblioteki Krasińskich, Biblioteki Przezdzieckich i zbiorów Zakładu Architektury Polskiej. Ciężko ranny w dn. 24 IX 1944 na dziedzińcu Wydziału Architektury Politechniki Warszawskiej przy ul. Koszykowej, zmarł 25 IX i został pochowany na tymże dziedzińcu. Ekshumowany w styczniu 1946, został pochowany na cmentarzu Powązkowskim w Warszawie.

Lorentz S., Muzeum Narodowe w Warszawie w latach 1939–1954, „Roczn. Muz. Narod. w W.” R. 2: 1957 s. 7, 17, 18, 29–31, 51–4; tenże, Z. Miechowski, „Biul. Hist. Sztuki” R. 13: 1951 nr 4 s. 206; Sokołowska A., Dzieje kolekcjonerstwa varsavianów i powstanie Muzeum Dawnej Warszawy, w: Muzeum Historyczne Warszawy, W. 1973 s. 39; – Gebethner S., Wspomnienia z okupacji, „Roczn. Muz. Narod. w W.” R. 11: 1967 s. 234, 240–1; Kozakiewicz S., Wspomnienia z okresu wojny, okupacji i pierwszych miesięcy po wyzwoleniu (1939–1945), tamże s. 281–4, 291–2; Ludność cywilna w powstaniu warszawskim, W. 1974 I cz. 2; Mrozińska M., Wspomnienia z czasów okupacji, ,,Roczn. Muz. Narod. w W.” R. 10: 1966 s. 525; Walka o dobra kultury. Warszawa 1939–1945, W. 1970 I–II; Wspomnienia o Muzeum Narodowym, „Roczn. Muz. Narod. w W.” R. 9: 1965 s. 345–6, 350, 357, 360, 362, 364, 368, 372–4, 377, 380; – Arch. Muz. Narod. w W.: teczka akt personalnych M-ego; Arch. Paraf. Zawichost: Akta ur. M-ego z r. 1913 nr 48.

Stanisław Konarski