Żył samotnie i mimo zebranego majątku nadzwyczaj oszczędnie i skromnie. Nosił wytartą odzież i jeździł lichym powozem. Zarzucano mu surowość, podejrzliwość, doktrynerstwo i oschłość, skłonność do przesady i porywczość. Mimo to darzono go ogromnym szacunkiem. W jego pogrzebie uczestniczyło 20 tysięcy osób.  Bywa określany ojcem polskiej geologii, socjologii, statystyki, górnictwa i hutnictwa. Chociaż wiele czasu poświęcił służbie publicznej, to działał głównie na gruncie nauki, w której widział po rozbiorach środek do zachowania narodowej tożsamości i sposób „bycia narodowi użytecznym”. Jego twórczość była nowatorska na gruncie nauki polskiej, a czerpała z osiągnięć europejskiego Oświecenia, wzbogacając je o badania i spostrzeżenia dotyczące ojczystej przyrody i społeczeństwa. W dziedzinie polityki był zwolennikiem demokracji, równości i postępu. Jako czołowy reprezentant polskiej myśli politycznej, ostro i bezwzględnie krytykował szlacheckie wady i żarliwie upominał się o los pokrzywdzonych. Zafascynowany zmiennością i współzależnością zjawisk w świecie przyrody i cywilizacji ludzkiej, należał w Polsce do prekursorów ewolucjonizmu.  Z jego idei korzystało wiele ruchów społecznych i politycznych, w tym organicznicy i pozytywiści, panslawiści, narodowcy, socjaliści. Renesans zainteresowań jego poglądami nastąpił w połowie XX w., gdy jego dorobek spopularyzowali marksiści, podkreślając zawarty w nim materializm, determinizm i antyklerykalizm.

Więcej informacji, ciekawostek i materiałów dotyczących Stanisława Wawrzyńca Staszica szukaj w jego biogramie i na innych stronach naszego serwisu.