INTERNETOWY POLSKI SŁOWNIK BIOGRAFICZNY INTERNETOWY POLSKI SŁOWNIK BIOGRAFICZNY INTERNETOWY POLSKI SŁOWNIK BIOGRAFICZNY
iPSB
  wyszukiwanie zaawansowane
 
  wyszukiwanie proste
 
Biogram Postaci z tego okresu
 Adam Ambroży Lenkiewicz     

Adam Ambroży Lenkiewicz  

 
 
1888-12-07 - ok. 1942
Biogram został opublikowany w 1972 r. w XVII tomie Polskiego Słownika Biograficznego
 
 
 
Spis treści:
 
 
 
 
 

Lenkiewicz Adam Ambroży (1888 – ok. 1942), nauczyciel gimnazjalny, artysta fotografik, działacz turystyczny. Ur. 7 XII w Telesznicy Oszwarowej w dorzeczu Sanu (obecnie woj. rzeszowskie). Syn Władysława i Janiny z Mozerów. Miał liczne rodzeństwo. Po ukończeniu realnego gimnazjum we Lwowie wstąpił w r. 1906 na Wydział Inżynierii Politechniki Lwowskiej. Po dwóch latach przeniósł się na studia filologiczne na tamtejszy uniwersytet, które ukończył w r. 1915. Od r. 1916 L. uczył w Żeńskim Gimnazjum im. Królowej Jadwigi we Lwowie, następnie w l. 1930–9 w Państwowej Szkole Technicznej. W okresie międzywojennym L. był aktywnym działaczem społeczno-kulturalnym. Posiadał rozległe kontakty, głównie dzięki organizowanym we własnym domu licznym dyskusjom, koncertom muzyki mechanicznej itp. Do grona jego bliskich przyjaciół należeli m. in. Władysław Witwicki, Edwin Jędrkiewicz, Otto Nikodym. L., który za młodu uprawiał amatorsko malarstwo, w r. 1921 zajął się fotografią, pod wpływem inż. Stefana Pazirskiego, wybitnego artysty fotografika. W r. 1925 L. został przyjęty do Lwowskiego Tow. Fotograficznego (LTF), a od stycznia 1927 r. był przez kilka lat prezesem tej organizacji. Z ramienia LTF zorganizował w r. 1928 Międzynarodowy Salon Fotograficzny we Lwowie, a także II Zjazd Towarzystw Fotograficznych w Polsce.

Jako fotografik L. stosował niemal wszystkie ówczesne znane techniki (brom, przetłoki, guma), a w ostatnich latach przeważnie technikę bromową. Główne obiekty fotografii L-a to architektura (m. in. znany Ratusz w Gdańsku nocą) i przyroda, zwłaszcza zimowy krajobraz górski, portret (m. in. zdjęcia aktorów lwowskich, studia portretowe Hucułów). (Większość prac fotograficznych zaginęła we Lwowie. Zaledwie część fotogramów i przeźroczy przywiozła rodzina do Krakowa w r. 1945). L. brał udział w licznych wystawach krajowych, a także zagranicznych. W r. 1928 eksponował swe prace na IV Międzynarodowym Salonie w Seatle (Stany Zjedn. A. P.), Międzynarodowym Salonie w Paryżu, w r. n. w Chicago i Turynie, a w 1931 w Barcelonie. Jego fotografie zamieściła w r. 1930 szwajcarska „Camera” (Kościół Bernardynów we Lwowie), „American Photography” (Stara Brama) i in. Za udział w wystawach międzynarodowych był od r. 1928 członkiem Fotoklubu Polskiego. Ogłosił wiele artykułów (przeważnie sprawozdawczych) w „Miesięczniku Fotograficznym” i „Fotografie Polskim”. Lwowska «Książnica-Atlas» publikowała od r. 1934 serie zestawów fotografii L-a z całej Polski. L. wykonywał wiele przeźroczy normalnych i animowanych. W r. 1928 na wystawie fotograficznej w Berlinie zainteresował się fotografią kolorową w oparciu o wynalazki J. Szczepanika. Z tego zakresu prowadził prace eksperymentalne. Zajmował się także filmem dokumentalnym. W r. 1930 L., wspólnie z drem Wacławem Majewskim, wykonał film pt. Karpaty Wschodnie. W r. 1936 nakręcił film pt. Gorgany. L. organizował w Państwowej Szkole Technicznej kursy fotografii i filmowania, na co miał koncesję od r. 1930.

Drugim kierunkiem zamiłowań L-a była turystyka. W r. 1921 zorganizował Oddział Lwowski Polskiego Tow. Tatrzańskiego (PTT), był jego wiceprezesem, a od r. 1928 objął kierownictwo oddziału i prowadził go aż do wybuchu wojny w r. 1939. Od r. 1930 L. był członkiem Zarządu Głównego PTT w Krakowie. Zajmował się szczególnie Gorganami. (Opracował i wydał w r. 1927 mapę tych gór w skali 1:100 000, a w 1932 w skali 1:75 000). Gorganom poświęcił też liczne opracowania (m. in. Gorgany Zachodnie, 1923, Historia jednej wycieczki (Z Gorganów), 1925, Gorgany, 1936, Przewodnik historyczno-turystyczny po Gorganach, 1937, rozdziały z 2. t. „Przewodnika po Polsce”, 1937). Z inicjatywy L-a wybudowano lub adaptowano w tych górach schroniska (w r. 1926 «na Jalu» i w Ryzarni za Osmołodą, w r. 1932 w Klauzie Świcy, a także do r. 1937 schroniska w Mołodzie, na Przełęczy Wyszkowskiej i na Ruszczynie pod Sywulą). L. położył też zasługi przy wytyczaniu i udostępnianiu nowych szlaków turystycznych. Był czynnym członkiem Karpackiego Tow. Narciarskiego we Lwowie, a później Sekcji Narciarskiej Oddziału Lwowskiego PTT, w której przez kilka lat był członkiem zarządu. Organizował liczne wycieczki i był współautorem następujących wydawnictw tej organizacji: „Sekcja Narciarska [SN] Oddziału PTT we Lwowie” (1935), „SN PTT Lwów” (1936), „Informator turystyczno-narciarski NS PTT” (1937), „Narciarstwo w PTT 1938–39” (1938). Artykuły literackie i sprawozdawcze L-a z zakresu turystyki górskiej zamieszczane były w „Wierchach” i „Sprawozdaniach z działalności Polskiego Towarzystwa Tatrzańskiego w Krakowie”. Ponadto L. był współautorem „Informatora turystycznego Oddziału Lwowskiego PTT” (1932–3). W tych wydawnictwach znajdują się liczne fotografie górskie L-a.

L. był znany we Lwowie jako uzdolniony technik. Jako jeden z pierwszych wykonał sam aparat radiowy. Uczestniczył także w licznych krajowych rajdach motocyklowych i samochodowych (m. in. w rajdzie gwiaździstym do Zakopanego na FIS w r. 1939). W l. 1939–41 był we Lwowie członkiem spółdzielni fotograficznej, prowadząc zakład o charakterze usługowym. Po wybuchu wojny niemiecko-radzieckiej w r. 1941 zaginął bez wieści w głębi Związku Radzieckiego.

L. ożenił się w r. 1915 z nauczycielką Olgą Pazirską (zmarła w r. 1965 w Rabce), siostrą Stefana. Mieli dwoje dzieci: Władysława (ur. 1916), inżyniera mechanika, i Annę (ur. 1921), lekarkę.

 

Fot. (z różnych lat) w posiadaniu syna Władysława; – Mierzecka J., Z dziejów fotografii polskiej. Stefan Pazirski – A. L., „Fotografia” 1957 nr 8 s. 178–9, 195 (fot); Szulc M., Materiały do historii fotografii polskiej, Wr–W.–Kr. 1963 I (reprod. Autoportretu); – Sprawozdania z działalności Polskiego Towarzystwa Tatrzańskiego w Krakowie, 1923–37; – „Fotograf Pol.” 1926–39; „Mies. Fotograficzny” 1927–8; „Wierchy” 1923–48; – Ocalały zbiór fotogramów z różnych wystaw, akwarele, dokumenty dotyczące studiów, pracy zawodowej oraz osiągnięć artystycznych w posiadaniu syna Władysława w Krakowie, niektóre obrazy w posiadaniu siostry Ireny Słoneckiej w Krakowie; – Informacje syna Władysława.

Zbigniew J. Wójcik

 

 
 

Powiązane zdjęcia

   

Chmura tagów

 
Za treści publikowane na forum Wydawca serwisu nie ponosi odpowiedzialności i są one wyłącznie opiniami osób, które je zamieszczają. Wydawca udostępnia przystępny mechanizm zgłaszania nadużyć i w przypadku takiego zgłoszenia Wydawca będzie reagował niezwłocznie. Aby zgłosić post naruszający prawo lub standardy współżycia społecznego wystarczy kliknąć ikonę flagi, która znajduje się po prawej stronie każdego wpisu.
 
     
Mecenas
 
Uzywamy plików cookies, aby ułatwić Ci korzystanie z naszego serwisu oraz do celów statystycznych. Jeśli nie blokujesz tych plików, to zgadzasz się na ich użycie oraz zapisanie w pamięci urządzenia. Pamiętaj, że możesz samodzielnie zarządzać cookies, zmieniając ustawienia przeglądarki.
Informację o realizacji Rozporządzenia o Ochronie Danych Osobowych (RODO) przez FINA znajdziesz tutaj.