INTERNETOWY POLSKI SŁOWNIK BIOGRAFICZNY INTERNETOWY POLSKI SŁOWNIK BIOGRAFICZNY INTERNETOWY POLSKI SŁOWNIK BIOGRAFICZNY
iPSB
  wyszukiwanie zaawansowane
 
  wyszukiwanie proste
 
Biogram Postaci z tego okresu
 Bogusław (Bogusz) Oporowski (z Oporowa i Służewa) h. Sulima     

Bogusław (Bogusz) Oporowski (z Oporowa i Służewa) h. Sulima  

 
 
Biogram został opublikowany w 1979 r. w XXIV tomie Polskiego Słownika Biograficznego.
 
 
 
Spis treści:
 
 
 
 
 

Oporowski Bogusław (Bogusz, właściwie Bogusław z Oporowa i Służewa) h. Sulima (ok. 1400–1453), wojewoda inowrocławski. Był czwartym synem woj. łęczyckiego Mikołaja Oporowskiego (zob.) i Krystyny, bratem Władysława (zob.) i Piotra (zob.). W dokonanym po śmierci ojca (1425) podziale O-emu przypadły właśnie dobra kujawskie po matce (dział w Służewie i kilka okolicznych posiadłości), uzupełnione dwiema majętnościami w ziemi łęczyckiej (w kluczu oporowskim). Po rezygnacji swego brata Władysława O. objął (1426) urząd pisarza ziemi łęczyckiej; piastowanie tego urzędu dowodzi znajomości łaciny. Wyniesienie Władysława na biskupstwo włocławskie (1434) dało O-emu funkcję starosty biskupiego klucza raciąskiego na Kujawach – posiadał on ją dowodnie w r. 1437. Rok później wszedł do kujawskiej hierarchii ziemskiej na stanowisko kasztelana kowalskiego po Przybysławie z Krzywosądza. Wreszcie (1439) przenosząc Jaranda z Brudzewa do Sieradza król Władysław III powierzył O-emu pozostałą po nim godność wojewody inowrocławskiego. W czasie bezkrólewia źródła ukazują O-ego na sejmie piotrkowskim (1446), na którym doszło do warunkowej elekcji ks. mazowieckiego Bolesława IV na tron polski. O. znalazł się w gronie ośmiu dostojników, wyznaczonych przez sejm do zawiadomienia Bolesława o wyborze, gdyby toczące się jeszcze rokowania z Kazimierzem Jagiellończykiem nie przyniosły pozytywnego rezultatu. Ostateczne przyjęcie tronu przez Kazimierza uczyniło tę misję bezprzedmiotową. Po koronacji nowego króla O. występował często w jego otoczeniu i zaliczał się do jego gorliwych zwolenników. Dn. 10 V 1450 otrzymał, wraz z biskupem poznańskim, kasztelanem inowrocławskim i dziekanem poznańskim, królewskie polecenie, aby odebrali od nowego w. mistrza krzyżackiego Ludwika v. Erlichshausen przysięgę na dotrzymanie wieczystego pokoju z Polską. Polecenie to wykonało poselstwo w nieco zmienionym składzie, z udziałem wszakże O-ego, w Brodnicy 25 lub 26 V t. r. W końcu maja 1452 O. uczestniczył w zjeździe sandomierskim, zwołanym przez króla przeciwko kardynałowi Zbigniewowi Oleśnickiemu. Następnie (czerwiec) towarzyszył Kazimierzowi do Krakowa, gdzie nastąpiły spotkania z głowami opozycji małopolskiej. Epizod ten zamyka działalność publiczną O-ego.

O. był pierwszym przedstawicielem swego domu w hierarchii ziemskiej kujawskiej. Kujawy stanowiły też główne pole jego działalności. Posiadłości tamtejsze rozszerzył on przez nabycie dalszych działów w Służewie (ok. r. 1450 przestał pisać się z tego miasta sędzia brzeski Wawrzyniec h. Pomian, potomek po mieczu dawnych dziedziców) oraz stworzenie kilkuwioskowego klucza pod Pakością z czołem w Ostrowie, w której to miejscowości ufundował (1447) kościół parafialny. Łęczyckie swe dobra, w tym dział w Oporowie, sprzedał natomiast za 1000 grzywien (1450) bratu Piotrowi. O. zmarł w pierwszej poł. 1453 r., gdyż między 20 II a 30 VI t. r. objął po nim urząd Mikołaj Kościelecki.

O. był żonaty z Katarzyną, córką kaszt. wiślickiego i star. przedeckiego Floriana z Korytnicy (zob.). Już w r. 1424 jego ojciec wyznaczył jej oprawę posagowo-wienną (400 grzywien) na dwóch wsiach łęczyckich, po podziale dziedzictwa przeniesioną na połowę dóbr O-ego. Źródła pozwalają rozpoznać sześciu synów wojewody. Jan, kanonik włocławski, w r. 1451 odbywał studia za granicą; po powrocie został scholastykiem w tejże kapitule. Mikołaja znamy wyłącznie jako niedoszłego rotmistrza Związku Pruskiego (1454), zaś Zawiszę z jego nauki w Weronie i studiów w Krakowie. Maciej ze Służewa po przejściu szeregu urzędów został wojewodą inowrocławskim, następnie brzeskim, w końcu łęczyckim. Bogusław (Bogusz) z Ostrowa piastował sędstwo inowrocławskie. Władysław występuje w kilku transakcjach majątkowych z braćmi. Synowie O-ego zarzucili z czasem dotychczasowe nazwisko rodzinne, przyjmując nowe miana od swych kujawskich rezydencji.

 

Biskup M., Zjednoczenie Pomorza Wschodniego z Polską w połowie XV wieku, W. 1959; Dzieje Wpol., I; Fijałek J., Polonia apud italos scholastica, Saec. XV, Kr. 1900 I 57, 117; Kozierowski S., Szematyzm historyczny ustrojów parafialnych dzisiejszej archidiecezji gnieźnieńskiej, P. 1934 s. 147–8; Piotrowski T., Dostojnicy województwa łęczyckiego za pierwszych Jagiellonów, W. 1935; Sułkowska-Kurasiowa I., Dokumenty królewskie i ich funkcja w państwie polskim za Andegawenów i pierwszych Jagiellonów 1370–1444, W. 1977 s. 240; – Acta capitulorum, I–III; Album stud. Univ. Crac. I 131; Chodyński S., Wikariusze katedry włocławskiej, Włocławek 1912 dok. 5; Cod. epist. saec. XV, III; Cod. Pol., I–III; Długosz, Historia, V 108; Knigi pol’skoj koronnoj metriki XV stoletija, Wyd. W. Graniczny, A. Mysłowski, W. 1914; Kod. Wpol., V; Księga Theudenkusa, Wyd. L. Koczy, Tor. 1937; Matricularum summ., I–II; Pawiński A., Sejmiki ziemskie, W. 1895 dod. 13, 100, 114, 140; – AGAD: Księgi ziemskie brzeskie, 6a k. 42, 72–73, Księgi ziemskie łęczyckie, 2 k. 40, 7 k. 105–106, 8 k. 50–51, 140, 12 k. 215–216; Arch. Diec. we Włocławku: kopiarz Erectiones ecclesiarum dioecesis Cuiaviensis et Pomeraniae, k. 128–129, 221–222; Arch. Państw. w Ł.: dok. V. 18/21; B. Ossol.: rkp. 5209/II k. 27, 63; WAP w Bydgoszczy: Strzelno Kl. B-1 k. 65, 89–91.

Janusz Bieniak

 

 
 

Chmura tagów

TAGI

Za pomocą tagów oznaczamy powiązania tematyczne postaci. Pozwalają one eksplorować serwis wg wybranych przez redakcję najważniejszych tematów dla danej postaci.

kasztelania kowalska, rodzeństwo - 5 braci, sejmy XV w., ród Sulimów, ojciec - Wojewoda Łęczycki, palacja inowrocławska, pertraktacje z Krzyżakami, brat - Prymas, bezkrólewie po śmierci Władysława III, świadkowanie na dokumentach królewskich, towarzyszenie królowi w podróżach, dobra na Kujawach, herb rodu Sulimów, dobra w Woj. Brzeskim kujawskim, teść - Kasztelan Wiślicki, dzieci - 6 synów, poselstwo do Wielkiego Mistrza, starostwo inowrocławskie, dobra w Woj. Łęczyckim, cesje urzędów w rodzinie, ojciec - urzędnik ziemski łęczycki, syn - Wojewoda Łęczycki, rodzina Oporowskich (z Oporowa) h. Sulima, matka - Służewska, brat - Kasztelan Brzeziński, brat - Wojewoda Łęczycki, sejm 1446 marcowy, piotrkowski, elekcja Bolesława IV Mazowieckiego na tron polski 1446, zjazd sandomierski 1452, żona - Gruszczyńska, dobra w Woj. Łęczyckim, urzędy ziemskie łęczyckie, działy spadkowe XV w., zamek w Oporowie, teść - urzędnik ziemski, brat - Podkanclerzy Koronny, fundowanie kościołów XV w., syn - Wojewoda Brzeski kujawski, syn - kanonik włocławski, brat - starosta w Woj. Sandomierskim, brat - Arcybiskup Gnieźnieński, syn - Wojewoda Inowrocławski, teść - starosta w Woj. Łęczyckim, małżeństwa - 2 (osób zm. do 1500), brat - starosta w Woj. Łęczyckim, brat - profesor UJ, sejmy Królestwa Polskiego, starostwo dóbr biskupich, brat - starosta w Woj. Brzeskim kujawskim, ojciec - starosta w Woj. Łęczyckim, brat - doktor dekretów, brat - rektor UJ, brat - Biskup Włocławski, brat - urzędnik ziemski łęczycki, dobra w Pow. Orłowskim, syn - prałat w kapitule włocławskiej, teść - Kasztelan Rozpierski, syn - starosta w Woj. Malborskim, syn - urzędnik ziemski, zamek w Wenecji (pod Żninem)
 
Za treści publikowane na forum Wydawca serwisu nie ponosi odpowiedzialności i są one wyłącznie opiniami osób, które je zamieszczają. Wydawca udostępnia przystępny mechanizm zgłaszania nadużyć i w przypadku takiego zgłoszenia Wydawca będzie reagował niezwłocznie. Aby zgłosić post naruszający prawo lub standardy współżycia społecznego wystarczy kliknąć ikonę flagi, która znajduje się po prawej stronie każdego wpisu.

Media

 

Chmura tagów

 
     
Mecenas
 
Uzywamy plików cookies, aby ułatwić Ci korzystanie z naszego serwisu oraz do celów statystycznych. Jeśli nie blokujesz tych plików, to zgadzasz się na ich użycie oraz zapisanie w pamięci urządzenia. Pamiętaj, że możesz samodzielnie zarządzać cookies, zmieniając ustawienia przeglądarki.
Informację o realizacji Rozporządzenia o Ochronie Danych Osobowych (RODO) przez FINA znajdziesz tutaj.