INTERNETOWY POLSKI SŁOWNIK BIOGRAFICZNY INTERNETOWY POLSKI SŁOWNIK BIOGRAFICZNY INTERNETOWY POLSKI SŁOWNIK BIOGRAFICZNY
iPSB
  wyszukiwanie zaawansowane
 
  wyszukiwanie proste
 
Biogram Postaci z tego okresu

Franciszek Witold Milewski  

 
 
1817-10-04 - 1889-04-19
Biogram został opublikowany w 1976 r. w XXI tomie Polskiego Słownika Biograficznego.
 
 
 
Spis treści:
 
 
 
 
 

Milewski Franciszek Witold (1817–1889), działacz narodowy i oświatowy w Wielkopolsce. Ur. 4 X w Poznaniu, był synem radcy sądu Dominika i Marii z Kolanowskich. Naukę w Poznaniu zakończył w r. 1837 egzaminem dojrzałości w Gimnazjum Marii Magdaleny. Następnie studiował matematykę, fizykę i nauki przyrodnicze w Berlinie (m. in. u Martina Ohma); tam też doktoryzował się na podstawie rozprawy De ramis infinitis curvararum algebraicarum ordinis IV (Berolini 1842). W Berlinie należał do Tow. Akademików Polskich. Po złożeniu egzaminu nauczycielskiego (1843) zatrudniony został na dwa lata próbne w Lesznie, skąd przeniesiony został do nowo otwartego gimnazjum w Ostrowie (1845), jako nauczyciel zwyczajny, potem wyższy. Wykazał się wówczas znacznymi talentami organizacyjnymi i energią. Zajmował się także tłumaczeniem podręczników matematyki J. A. Brettnera („Wykład rachunków praktycznych”, Wr. 1846, P. 1865, „Wykład arytmetyki literowej i algebry”, Wr. 1850, Berlin 1865). Przez Brettnera, radcę rejencji i dyrektora Gimnazjum Marii Magdaleny, sprowadzony został do Poznania (1850), gdzie obok stanowiska w Gimnazjum Marii Magdaleny był również inspektorem klas realnych. Dalsze szczeble kariery to dyrektura gimnazjum w Trzemesznie (1853–7) i stanowisko radcy szkolnego rejencji poznańskiej. Po śmierci Brettnera zarządzał także wydziałem gimnazjów katolickich i zasiadał w prowincjonalnej radzie szkolnej, najwyższej lokalnej władzy szkolnej (1867–73). Przez 7 lat był również komisarzem królewskim przy maturach. Zajmował się więc szkołami różnych stopni (dla szkół ludowych przygotował nowy regulamin) i wywierał poważny wpływ na politykę szkolną w Wielkopolsce. Bronił polskości w szkolnictwie i nauczycieli Polaków (np. po zamknięciu gimnazjum w Trzemesznie w r. 1863 starał się dla nich o posady w Gimnazjum Marii Magdaleny). Sytuacja uległa zmianie po wybuchu kulturkampfu. W r. 1873 M-ego przeniesiono na niższe stanowisko do rejencji Minden w Westfalii. Nie godząc się na to, podał się do dymisji i przeszedł na emeryturę.

Odtąd rozpoczął M. bogatą działalność w organizacjach polskich. Został dyrektorem Tow. Pożyczkowego w Poznaniu (1873–6), potem zarządzał dobrami chociszewskimi K. Radziwiłła (1876–81), uczestnicząc w lokalnych związkach polskich. W Tow. Przyjaciół Nauk był skarbnikiem (1882–9), członkiem zarządu i prezesem wydziału przyrodniczego (1887–9). Uczestniczył w zjeździe lekarzy i przyrodników polskich w Poznaniu (1884). Ponadto był prezesem rady nadzorczej Banku Przemysłowców m. Poznania, członkiem rady nadzorczej Banku Związku Spółek Zarobkowych i członkiem komitetu tegoż Związku. Krótki czas przewodniczył Tow. Przemysłowców i uczestniczył w radzie nadzorczej szkoły rolniczej im. Haliny w Żabikowie. Nie interesował się natomiast polityką mimo propozycji kandydowania do parlamentu (raz tylko, w r. 1885, reprezentował Poznań przy układaniu listy kandydatów).

M. zmarł na serce 19 IV 1889 w Poznaniu, tam też został pochowany 23 IV. Ożeniony był po raz pierwszy w czasie studiów w Berlinie, ale żona zmarła młodo w Lesznie. Powtórnie ożenił się (1846) z Józefą Sarnowską (zm. 1895), z którą miał synów: Kazimierza i Stanisława, administratorów folwarków w dobrach kórnickich Władysława Zamoyskiego, Ludwika, nauczyciela (1874 przeniesionego do Berlina), Bronisława, inżyniera, i Józefa (zob.), oraz córkę Paulinę, zamężną za ziemianinem Obrąpalskim.

 

Wojtkowski, Bibliografia historii Wielkopolski, I; Enc. Org. (błędnie jako Wincenty); W. Enc. Ilustr. (błędnie jako Wincenty); – Karwowski, Historia W. Ks. Pozn., II; Kubowicz, S., Dr Witold Milewski, „Roczniki Tow. Przyj. Nauk” (P.) T. 17: 1890 z. 2 s. 439–46; Pamiętnik Zjazdu Abiturientów 1869–1894 ku uczczeniu dwudziestopięcioletniego jubileuszu złożenia egzaminu dojrzałości w Gimnazjum ad St. Mariam Magdalenam w Poznaniu…, P. 1895; Wojtkowski A., Historia Towarzystwa Przyjaciół Nauk w Poznaniu, P. 1928; – Motty, Przechadzki po mieście, I–II; – „Bibl. Warsz.” 1889 t. 2 s. 320; „Czas” 1889 nr 94; „Kur. Pozn.” 1889 nr 93–7, 113; „Nowa Ref.” 1889 nr 94; „Posener Zeitung” 1889 nr 283; „Przegl. Pol.” T. 4: 1888/9, s. 669–71; – Arch. Archidiec. w P.: Poznań Kolegiata Św. Marii Magdaleny, księga chrztów 1812–1822, księga zgonów 1884–1899; – Informacje I. Dąmbskiej.

Adam Galos

 

 
 
 
Za treści publikowane na forum Wydawca serwisu nie ponosi odpowiedzialności i są one wyłącznie opiniami osób, które je zamieszczają. Wydawca udostępnia przystępny mechanizm zgłaszania nadużyć i w przypadku takiego zgłoszenia Wydawca będzie reagował niezwłocznie. Aby zgłosić post naruszający prawo lub standardy współżycia społecznego wystarczy kliknąć ikonę flagi, która znajduje się po prawej stronie każdego wpisu.

Media

 
 
 

Postaci z tego okresu

 

w biogramy.pl

 

Benedykt Dybowski

1833-04-30 - 1930-01-31
przyrodnik
 

Edmund Dalbor

1869-10-30 - 1926-02-13
prymas Polski
 
więcej  

Postaci z tego okresu

 

w ipsb

 
 
więcej  
  Wyślij materiały Wyślij ankietę
 
     
Mecenas
 
Uzywamy plików cookies, aby ułatwić Ci korzystanie z naszego serwisu oraz do celów statystycznych. Jeśli nie blokujesz tych plików, to zgadzasz się na ich użycie oraz zapisanie w pamięci urządzenia. Pamiętaj, że możesz samodzielnie zarządzać cookies, zmieniając ustawienia przeglądarki.
Informację o realizacji Rozporządzenia o Ochronie Danych Osobowych (RODO) przez FINA znajdziesz tutaj.