Schultz (Schulz) Georg Peter (1680–1748), prorektor Toruńskiego Gimnazjum Akademickiego, redaktor czasopism. Ur. we Frankfurcie nad Odrą, był synem Petera, profesora uniwersytetu, i Christine M. Harnisch, córki kupca.
Początkowe nauki S. pobierał w domu pod kierunkiem ojca, po czym rozpoczął studia na uniwersytecie w rodzinnym mieście (immatrykulował się 8 VIII 1696), kontynuował je w Lipsku (od r. 1698), a następnie znów we Frankfurcie, gdzie studiował filozofię, prawo i medycynę. W r. 1702 uzyskał stopień magistra filozofii, a w r. 1703 doktorat z medycyny. Majątek pozostały po ojcu umożliwił mu podróż naukową po Europie; odwiedził Halle, Helmstedt, Bremę, Hamburg, Groningen, Amsterdam, Rotterdam, Utrecht, Lejdę. Po powrocie do Frankfurtu objął S. profesurę nadzwycz. filozofii; stanowisko to nie zapewniało mu wystarczających środków na utrzymanie, przyjął więc w r. 1709 propozycję profesury w Akademii Rycerskiej w Berlinie. Pracował tam do r. 1711, kiedy to został powołany na stanowisko prorektora Gimnazjum Akademickiego w Toruniu. Wprowadzony na urząd w grudniu t.r. przez rektora Piotra Jaenichena, wygłosił, wydrukowaną następnie, mowę De oblivione moris antiqui (Tor. 1712), nawiązującą do głośnego wówczas sporu o dziedzictwo antyczne w kulturze europejskiej. Głosił tu pochwałę nowożytnej filozofii i nauki, przy czym wspomniał o Mikołaju Koperniku.
W długim okresie swej działalności dydaktycznej prowadził S. zajęcia z rozmaitych dziedzin nauki, głównie z prawa i historii. Od r. 1714 wykładał prawo narodów; był zwolennikiem doktryny prawa natury w jej umiarkowanym, niemieckim modelu (S. Pufendorf, C. Thomasius, Ch. Wolff). W zakresie filozofii starał się wprowadzić zwłaszcza teorie i podręczniki Ch. Wolffa. W r. 1718 rozpoczął wykład prawa publicznego polskiego i partykularnego Prus Królewskich z komentarzem historyczno-geograficznym. Ok. r. 1720 prowadził m.in. zajęcia eksperymentalne z zakresu fizyki oraz z wybranych zagadnień biologiczno-medycznych. Jako pierwszy w Gimnazjum Toruńskim zapowiadał w prospekcie dydaktycznym sekcje anatomiczne zwłok. Wielokrotnie polemizował z luterańskimi ortodoksami i opowiadał się za teorią heliocentryczną i naukowym pojmowaniem budowy świata, m.in. w anonimowej broszurze w r. 1724 Freymuthige Versprach über einige neue Sachen aus der gelahrten Welt insonderheit in Prussen… W odróżnieniu od wielu profesorów szkoły S. nigdy nie przejawiał zainteresowań teologicznych i nie był kaznodzieją.
W październiku 1722 założył S. pierwsze toruńskie czasopismo naukowe „Das gelahrte Preussen”, które wraz ze swymi kontynuacjami, początkowo jako tygodnik, następnie jako miesięcznik i kwartalnik, dotrwało z trudem do końca r. 1725. Prawdopodobnie wydarzenia związane z tzw. tumultem toruńskim 1724 r. spowodowały wstrzymanie druku czasopisma. Informowało ono głównie o życiu naukowym w Prusach Królewskich, Książęcych i w Rzpltej, umieszczając materiały historyczne, bibliograficzne, a zwłaszcza biograficzne i przeglądy nowości wydawniczych. W l. 1726–31 ogłaszał S. swe prace w czasopiśmie „Meletemata Thorunensia”, wydawanym przez Jaenichena. W l. 1728–30 wydawał pisma „Preussischer Todes-Tempel” w formie tzw. rozmów zmarłych, całkowicie wypełniając je swoimi tekstami. Wydawał je anonimowo, poza Toruniem, aby uniknąć cenzury kościelnej i Rady Miejskiej. W l. 1733–4 redagował, mimo trudności cenzuralnych, pierwszą toruńską gazetę „Neues der Welt…” wychodzącą dwa razy w tygodniu. Była ona pismem mieszanym, zarazem informacyjnym i «uczonym». W l. trzydziestych i czterdziestych nawiązał S. także współpracę z czasopismami poza Toruniem.
S. pozostawał w długoletnich kontaktach z braćmi Andrzejem Stanisławem i Józefem Andrzejem Załuskimi (najpóźniej od r. 1723); J. A. Załuski w swej „Całej Polsce za złoty…” (pisanej w r. 1768) nazwał go swoim toruńskim przyjacielem. Załuscy inspirowali, a niekiedy także finansowali niektóre prace S-a. Pierwsza z rozpraw S-a o urzędach centralnych w Rzpltej Commentarius de cancellariis Regni Pol. (Gd. 1742), wydana z inicjatywy kanclerza A. S. Załuskiego, została zadedykowana przez wydawcę temu ministrowi. Kolejne traktaty poświęcone były urzędom marszałka (Commentarius de mareschalcis Regni Pol., Gd. 1743) i podkomorzego (Commentarius de succamerario Regni Pol., Tor. 1747). S. przetłumaczył na łacinę i wydał w Gdańsku dzieło J. A. Załuskiego „Programma litterarium…” (Gd. 1743). Być może z inspiracji A. S. Załuskiego zebrał S. materiały dotyczące bezkrólewia po śmierci Augusta II i wydał je w zadedykowanej kanclerzowi pracy Historia interregni novissimi et comitiorum in Prussia Polonica celebratorum… (Gd. 1738). Wszystkie te dzieła (z wyjątkiem traktatu o urzędzie podkomorzego) weszły do zbioru „Scriptorum rerum Polonicarum et Prussicarum…”, wydawanego w Gdańsku przez Jerzego Marka Knocha. Wydarzeniami z okresu bezkrólewia i walki o tron polski między zwolennikami Stanisława Leszczyńskiego i Augusta III zajął się S. szerzej wspólnie z elbląskim historykiem Jerzym Danielem Seylerem (ich praca, publikowana początkowo w poszczególnych częściach i pod różnymi tytułami, ukazała się jako całość pt. Alt und neue Polnisch-Preussisch Chronica, oder Kriegs und Friedens-Geschichte…, Frankfurt–Leipzig 1762).
S. w młodości ogłaszał rozprawy z historii Brandenburgii, pisywał także panegiryki, redagował kalendarze. Był też autorem kilku sztuk wystawianych na toruńskiej scenie szkolnej: wielkie widowisko historyczne o Aleksandrze Wielkim z r. 1713, powtórzone w r. 1740, Salomon, Die Erlösung des menschlichen Geschlechtes w r. 1713 oraz Jonas in ventre piscis w r.n. Drukowano także tezy dysput przedstawianych przez jego uczniów.
S. miewał kłopoty z cenzurą zarówno kościelną katolicką, jak i Rady Miejskiej Torunia, która skonfiskowała kalendarz z r. 1728, zawierający aluzje polityczne do sprawy toruńskiej. Od r. 1712 toczyła się przed sądem miejskim w Toruniu sprawa przeciw S-owi z powództwa jego młodszego brata z Frankfurtu nad Odrą, żądającego zdania rachunków z kurateli nad ich wspólnym majątkiem. Świecki styl życia S-a, a zwłaszcza utrzymywany po śmierci drugiej żony związek ze służącą, katoliczką Marią, wywoływały krytykę ortodoksyjnych kół luterańskich. W r. 1738, po śmierci dotychczasowego rektora gimnazjum P. Jaenichena, Rada Miejska pominęła S-a, sprowadzając do Torunia na stanowisko rektora teologa starej daty P. Zorna z Hamburga. W r. 1742 przeniesiono S-a na emeryturę, oficjalnie podając jako powód podeszły wiek. Opuścił wkrótce Toruń, udając się wraz z Marią pod opiekę do ówczesnego bpa chełmińskiego A. S. Załuskiego. W ostatnich latach życia przeszedł S. na katolicyzm i przebywał na zamkach biskupich w Starogrodzie i Lubawie, kontynuując swe prace naukowe. Zmarł ok. poł. 1748 r. (wielokrotnie powtarzano w literaturze błędną datę śmierci – 1753), prawdopodobnie w Lubawie.
S. był umiarkowanym, ale rzutkim i dynamicznym przedstawicielem wczesnego oświecenia w Polsce, uczonym laickim o szerokich horyzontach. Rodowity Brandenburczyk, związał się na stałe ze swoją nową ojczyzną. Do historii nauki przeszedł nie tyle jako badacz, ile jako niestrudzony organizator nauki i ruchu wydawniczego, nowatorski pedagog i inicjator różnych przedsięwzięć naukowych.
S. był dwukrotnie żonaty, od r. 1716 z Reginą Hemeling, a po jej śmierci z Barbarą Elżbietą Hoffmann (od r. 1720). Obie żony zmarły młodo. Potomstwa nie pozostawił.
Estreicher; Wybitni Pomorzanie XVIII wieku, Wr. 1983 s. 191–5 (Salmonowicz); – Bieńkowski T., Teatr i dramat szkół różnowierczych w Polsce, „Odr. i Reform. w Pol.” T. 13: 1968 s. 63; Dunajówna M., Pierwsze toruńskie czasopismo naukowe w XVIII w. „Das gelahrte Preussen”, w: Księga pamiątkowa 400-lecia Gimnazjum Toruńskiego, Pod red. Z. Zdrójkowskiego, T. 1: XVI–XVIII w., Tor. 1972 s. 241–72; Salmonowicz S., U progu Oświecenia w Toruniu. Jerzy Piotr Schultz (1680–1748), historyk i politolog, w: Wiek Oświecenia, W. 1979 I 53–88; tenże, Wizerunek żywota Jerzego Piotra Schultza uczonego toruńskiego pierwszej połowy XVIII w., „Roczn. Tor.” T. 12: 1977 s. 145–54; Schieder T., Deutscher Geist und ständische Freiheit in Weichsellande, Königsberg 1940; – „Preussische Lieferung” Bd. 1: 1753 s. 3, 365–7.
Stanisław Salmonowicz