INTERNETOWY POLSKI SŁOWNIK BIOGRAFICZNY INTERNETOWY POLSKI SŁOWNIK BIOGRAFICZNY INTERNETOWY POLSKI SŁOWNIK BIOGRAFICZNY
iPSB
  wyszukiwanie zaawansowane
 
  wyszukiwanie proste
 
Biogram Postaci z tego okresu

Leon Feliks Korolec  

 
 
1829-06-18 - 1865-09-27
Biogram został opublikowany w latach 1968-1969 w XIV tomie Polskiego Słownika Biograficznego.
 
 
 
Spis treści:
 
 
 
 
 

Korolec Leon Feliks, pseud. Hipolit Dębowśki (1829–1865), ksiądz, komisarz pełnomocny Rządu Narodowego w powstaniu styczniowym. Ur. 18 VI we wsi Pratulin na Podlasiu, był synem Macieja, ogrodnika, i Zofii z Cześniewskich. W r. 1847 wstąpił do seminarium duchownego w Janowie, które ukończył w r. 1852, uzyskując święcenia kapłańskie. Pracę duszpasterską rozpoczął jako wikary, m. in. w Parczewie i Międzyrzeczu. W r. 1861 objął probostwo we wsi Zwola w pow. łukowskim. Był to okres ożywiającego się ruchu wolnościowego; do lewego skrzydła tego ruchu włączył się od razu K., dzieląc odtąd swój czas i energię między obowiązki kapłańskie i działalność niepodległościową. W początkach ruchu prowadził agitację patriotyczną wśród ludu wiejskiego, a właścicieli ziemskich nakłaniał do rozwiązania kwestii chłopskiej. Po utworzeniu Komitetu Centralnego Narodowego (KCN) agitował wśród duchowieństwa za uznaniem tej władzy i akcesem do kierowanego przez nią ruchu wyzwoleńczego. Brał prawdopodobnie udział w obu zjazdach księży diecezji: podlaskiej w Kłoczewie (13 XI) i lubelskiej w Biskupicach (28 XI). W końcu 1862 r. źródła wymieniają go, obok ks. Fidelisa Paszkowskiego, jako pełniącego obowiązki męża zaufania diecezji podlaskiej. W tej roli utrzymywał bezpośrednie kontakty z KCN. W grudniu t. r. miał wchodzić w skład delegacji księży prowadzącej w Warszawie (w klasztorze dominikanów) rozmowy z członkiem KCN O. Awejdem na temat wprowadzenia do komitetu przedstawiciela kleru oraz wysłania do papieża adresu z wyjaśnieniem motywów przystąpienia duchowieństwa do ruchu narodowego. Wynikiem rozmów było wejście do KCN ks. K. Mikoszewskiego.

W czasie powstania styczniowego K., nie opuszczając parafii, pełnił liczne ważne funkcje w Organizacji Narodowej. W lutym 1863 r. mianowany został naczelnikiem pow. łukowskiego (władzę tę sprawował do 19 IX 1863 r. pod pseud. Hipolita Dębowskiego). Prócz tego wiosną i latem wykonywał obowiązki naczelnika policji i organizatora wojskowego na tymże terenie; zastępczo sprawował także władzę komisarza Rządu Narodowego na woj. podlaskie. Był też współredaktorem tajnego pisma „Dzwon Duchowny”. Za swój radykalizm miał być chwilowo odsunięty od działania przez elementy «białe». Wkrótce jednak, po dojściu do władzy «czerwonych», wrócił do swoich funkcji, a przez R. Traugutta został mianowany komisarzem pełnomocnym na woj. podlaskie. Z polecenia zaś gen. M. Heydenreicha-Kruka objął obowiązki organizatora wojskowego w tymże województwie. Działalność K-ca na tych stanowiskach przypadła na okres największego nasilenia akcji militarnej i represyjnej zaborcy. Formowane w tym czasie na Podlasię małe oddziałki konne, po krótkim ożywieniu działań zaczepnych, mogły już tylko prowadzić akcję dywersyjną. K. przeciwny był tej taktyce, a przede wszystkim tworzeniu oddziałków kawalerii, skazanych najczęściej na rychłą zagładę; był zdania, że oddziały piesze miały większe możliwości działania i utrzymania się. Za ostateczną klęskę dla województw podlaskiego i lubelskiego uważał «zimowe leże» powstańców w Galicji, skąd województwa te miały otrzymać pomoc. Wytropiony i ścigany przez władze carskie, nie mogąc doczekać się wkroczenia z Galicji oddziałów płka W. Rudnickiego-Sawy, udał się tam sam w końcu lutego 1864 r., aby uniknąć aresztowania, a także dowiedzieć się o stanie powierzonej Sawie organizacji oddziałów. W Galicji, gdzie ogłoszono w tym czasie stan wojenny, zastał zupełne rozprzężenie i bezczynność organizacji (przypisywał je «znikczemnialej szlachcie tamtejszej»). Nie uzyskał oczekiwanej pomocy, natomiast wpadł w ręce austriackie i wydalony został za granicę.

Zatrzymawszy się w Dreźnie, próbował nawiązać kontakt z Rządem Narodowym. W raporcie z kwietnia 1864 r. przedstawił okoliczności opuszczenia kraju i swoje itinerarium oraz prosił o zasiłek pieniężny na kurację z powodu «choroby piersiowej». Nie wiadomo, czy otrzymał z Warszawy jakąkolwiek odpowiedź. Na tułactwie nie przestał służyć sprawie narodowej. Proponowano mu współpracę z wychodzącą w Lipsku „Ojczyzną”, jednak «wyżej ceniąc zawsze jeden zrobiony ładunek lub obsadzoną kosę niż najpiękniejsze słowo», wybrał bardziej czynną formę działania. Przeniósłszy się do Paryża, włączył się z zapałem do wszczętej właśnie przez aktywniejsze jednostki wychodźstwa (ks. K. Kotkowskiego, M. Heydenreicha-Kruka, W. Daniłowskiego, W. Rudnickiego-Sawę, A. Guttry’ego i in.) akcji, mającej na celu połączenie różnych ugrupowań emigracyjnych w jedną organizację polityczną i wyłonienie zeń komórki kierowniczej. Myślano o odsunięciu od władzy pełnomocnika i reprezentanta Rządu Narodowego J. Kurzyny, o wznowieniu w kraju agitacji patriotycznej (w szczególności wśród chłopów) i przygotowaniu gruntu dla nowego powstania. K. należał do organizatorów powołanego 30 I 1865 r. Komitetu Reprezentacyjnego oraz był członkiem – utworzonej na miejsce Komisji Umorzenia Długu Narodowego – Komisji Finansowej. Działał również w Stowarzyszeniu Kapłanów Polskich (był skarbnikiem). Niebawem okazało się, że «Rząd Narodowy», z którym porozumiewał się Komitet Reprezentacyjny, zmontowany został w Warszawie przez generał-policmajstra Trepowa. Ujawnienie tej prowokacji pociągnęło za sobą upadek powołanych instytucji i zniweczyło nowe plany powstańcze układane m. in. przez K-ca. Wiarę w możliwość wybuchu już w niedługim czasie opierał K. na wiadomościach otrzymywanych z kraju, o oburzeniu ludu wywołanym przez likwidację wielu klasztorów, deportację księży i przez spodziewany pobór rekruta. K. zmarł na cholerę 27 IX 1865 r. w Paryżu w cyrkule Batignolles. Jego współtowarzysz ks. A. Słotwiński zanotował, iż był to «silny i nieugięty charakter».

 

Estreicher; [Nowolecki A.] Kolumna Z., Pamiątka dla rodzin polskich 1861–1866, Kr. 1868; – Jabłoński H., Aleksander Waszkowski, ostatni naczelnik miasta Warszawy w powstaniu 1863/4, W. 1937; Maliszewska H., Ksiądz Stanisław Brzóska, „Pam. Lub.” 1930; Maliszewski J., Władysław Rawicz w powstaniu styczniowym na Podlasię, W. 1935; Ratajczyk L., Polska wojna partyzancka 1863–1864, W. 1966; – Catalogus cleri saecularis ac regularis dioecesis Podlachiensis, anno Domini 1859–1863; Dziennik marszów, odbytych przez gen. Kruka, naczelnika -województw lubelskiego i podlaskiego, w listopadzie i grudniu roku 1863, „Przegl. Hist.-Wojsk.”, T. 5: 1932; Janowski J. K., Pamiętniki o powstaniu styczniowym, W. 1931 III; Kubicki P., Bojownicy kapłani za sprawę Kościoła i Ojczyzny w latach 1861–1915, Sandomierz 1933, II cz. 1 s. 391–2, III cz. 1 s. 573; Proces R. Traugutta, t. II cz. 1, 2; Vsepoddanejšyj otčet general-policmejstera o dejstvijach vojenno-policejskogo upravlenija v Carstve Polskom za 1865 god, W. 1866; Władysława Daniłowskiego Notatniki do pamiętników, Wyd. J. Czubek, Kr. 1908; Wspomnienia z niedawnej przeszłości przez ks. Adama Słotwińskiego, pijara, zebrane, Cz. pierwsza (1860–1871), Kr. 1892; Zbiór zeznań śledczych o przebiegu powstania styczniowego, Wr. 1965; Zeznania śledcze o powstaniu styczniowym, Oprac. S. Kieniewicz, Wr. 1956; – „Głos Wolny” (Londyn) 1865 nr 59; „Roczn. Tow. Hist.-Liter.” (Paryż) 1866; „Wiara” (Paryż) T. 1: 1866; – AGAD: KRSW, Wydział Wyznań, Sprawozdania za l. 1848, 1849 (Urządzenie akademii duchownej, 1846–1850), 1861, 1863, 1864, (b. s.), Tymczasowa Komisja Śledcza 4, Organizacja władz powstańczych w r. 1863 (mszp. z kolekcji E. Maliszewskiego, w Zbiorze zespołów szczątkowych powstania 1863 r., opracowanie nr 1); Arch. Diec. Podlaskiej w Siedlcach: nr 430 k. 104; B. Czart.: rkp. 3881, k. 226, (Arch. R. N.); B. Narod.: Teki Mieleszki-Maliszkiewicza 6000/4; Parafia Pratulin: Liber nat. z r. 1829 nr 9.

Franciszka Ramotowska

 
 
 
Za treści publikowane na forum Wydawca serwisu nie ponosi odpowiedzialności i są one wyłącznie opiniami osób, które je zamieszczają. Wydawca udostępnia przystępny mechanizm zgłaszania nadużyć i w przypadku takiego zgłoszenia Wydawca będzie reagował niezwłocznie. Aby zgłosić post naruszający prawo lub standardy współżycia społecznego wystarczy kliknąć ikonę flagi, która znajduje się po prawej stronie każdego wpisu.

Media

 
 
 

Postaci z tego okresu

 

w biogramy.pl

 

Józef Ignacy Kraszewski

1812-07-28 - 1887-03-19
pisarz
 

Zygmunt Szczęsny Feliński

1822-11-01 - 1895-09-17
święty
 

Julian Leopold Ochorowicz

1850-02-23 - 1917-05-01
psycholog
 
więcej  

Postaci z tego okresu

 

w ipsb

 

Placyd Jankowski

1810-09-20 - 1872-03-11
pisarz
 

Modest Maryański

1854-06-15 - 1914-11-16
inżynier górniczy
 

Jan Konstanty Stella-Sawicki

1831-02-24 - 1911-08-29
emigrant
 
więcej  
  Wyślij materiały Wyślij ankietę
 
     
Mecenas
 
Uzywamy plików cookies, aby ułatwić Ci korzystanie z naszego serwisu oraz do celów statystycznych. Jeśli nie blokujesz tych plików, to zgadzasz się na ich użycie oraz zapisanie w pamięci urządzenia. Pamiętaj, że możesz samodzielnie zarządzać cookies, zmieniając ustawienia przeglądarki.
Informację o realizacji Rozporządzenia o Ochronie Danych Osobowych (RODO) przez FINA znajdziesz tutaj.