INTERNETOWY POLSKI SŁOWNIK BIOGRAFICZNY INTERNETOWY POLSKI SŁOWNIK BIOGRAFICZNY INTERNETOWY POLSKI SŁOWNIK BIOGRAFICZNY
iPSB
  wyszukiwanie zaawansowane
 
  wyszukiwanie proste
 
Biogram Postaci z tego okresu
 Wandalin Puciata      Wandalin Puciata, wizerunek na podstawie fotografii.
Biogram został opublikowany w 1986 r. w XXIX tomie Polskiego Słownika Biograficznego.
 
 
 
Spis treści:
 
 
 
 
 

Puciata Wandalin (1888–1944), inżynier elektryk, pracownik budownictwa wojskowego, działacz społeczny. Ur. 17 XI w Warszawie, był synem Kazimierza (zob.) i Jadwigi z Massalskich (1863–1944), bratem Kazimierza (zob.).

Po ukończeniu gimnazjum w Warszawie P. odbył studia w Instytucie Elektrotechnicznym w Petersburgu, gdzie w r. 1915 uzyskał dyplom inżyniera elektryka. W l. 1915–18 przebywał w Jałcie i w Sewastopolu. Po powrocie do kraju w r. 1918 służył w WP. Od r. 1922 pracował na stanowisku kierownika referatu elektrycznego w Wojskowym Szefostwie Budownictwa Dowództwa Okręgu Korpusu nr I w Warszawie. P. zajmował się wówczas (w jednostkach podległych władzom wojskowym okręgu warszawskiego) likwidacją małych elektrowni miejscowych, organizowaniem rozbudowy elektrycznych sieci zasilających i rozdzielni, budową instalacji odbiorczych, a także inicjował prace studialne w dziedzinie oświetlenia lotnisk, sygnalizacji alarmowych itp. Od r. 1927 brał udział w tworzeniu Funduszu Kwaterunku Wojskowego – instytucji, która następnie wzorowo zorganizowana przejęła praktycznie w charakterze generalnego wykonawcy wszystkie większe budowy dla potrzeb wojska w Polsce.

Od r. 1935 P. pracował jako inżynier elektryk w Departamencie Budownictwa Min. Spraw Wojskowych. Działał w wielu organach Stowarzyszenia Elektryków Polskich (SEP); był m. in. przewodniczącym Komisji Żarówek oraz Komisji Elektrotechnicznej Obrony Przeciw-Lotniczej i Gazowej, delegatem Min. Spraw Wojskowych do współpracy z Centralną Komisją Normalizacji Elektrotechnicznej i Polskiego Komitetu Elektrotechnicznego, członkiem Komisji Tow. Wojskowo-Technicznego, Komisji Definicji i Symboli, Komisji Teletechnicznej, Komisji Linii Napowietrznych, Komisji Materiałów Instalacyjnych, Komisji Przepisów Budowy i Ruchu oraz członkiem Zarządu Dozoru Elektrycznego SEP. Opublikował kilka artykułów, m. in. o żarówkach („Przegl. Elektrotechn.” 1936 nr 19).

Z chwilą wybuchu drugiej wojny światowej we wrześniu 1939 P. otrzymał nakaz ewakuacji i wyjechał z władzami administracyjnymi w kierunku wschodnim, lecz nie przekroczył granicy i wrócił do Warszawy. Podczas okupacji niemieckiej rozwinął działalność społeczno-stowarzyszeniową w warunkach konspiracyjnych. Rozpoczął pracę w Fabryce Aparatów Elektrycznych K. Szpotański i Ska w Warszawie, prowadzonej przez inżyniera Kazimierza Szpotańskiego, ostatniego przedwojennego prezesa SEP. Po sensacyjnym i udanym wyjeździe do Londynu w r. 1940 inżyniera Józefa Podoskiego, przedwojennego sekretarza generalnego SEP, P. objął faktycznie funkcję sekretarza SEP w konspiracji, choć nie został chyba formalnie mianowany. Pełen energii rozwinął szeroką akcję pomocy ludziom. Zorganizował kursy dla elektromonterów w fabryce K. Szpotańskiego. Uratował liczne biblioteki przeznaczone przez okupanta na zniszczenie, organizując fabryczną czytelnię i bibliotekę złożoną z kilku tysięcy tomów. Z jego inicjatywy i przy czynnym współudziale Grupa Elektrotechniczna Polskiego Związku Przemysłowców Metalowych, działająca stale jako zastępca SEP, postanowiła nie dopuścić do wywiezienia młodzieży do Niemiec przez znalezienie dla nich mimo ogromnych trudności wobec ówczesnego stanu przemysłu tylu praktyk wakacyjnych, ile będzie trzeba. Oprócz tego wchodził P. w skład dwu podkomisji opracowujących w czasie okupacji projekty: „Przepisów na przyłączanie urządzeń odbiorczych” oraz „Przepisów na linie elektryczne napowietrzne prądu silnego”, w ramach Komisji Linii Napowietrznych SEP, działającej pod przewodnictwem inżyniera Henryka Tarnawskiego. Brał też udział w pracach nad nowelizacją normy PNE-10 („Przepisy budowy i ruchu urządzeń elektrycznych prądu silnego”). Przewodniczył konspiracyjnej Komisji Wydawniczej SEP, opracowującej programy podręczników i książek, w której uczestniczyli także: Marian Rajewski, Czesław Sadowski, Bohdan Walentynowicz. Wiele zebrań tych komisji odbywało się w mieszkaniu P-y przy ul. Królewskiej. Latem 1944 P., ciężko chory, przebywał w domu wypoczynkowym fabryki K. Szpotańskiego w Konstancinie, lecz na wieść o zbliżającym się froncie powrócił w końcu lipca do Warszawy.

Powstanie warszawskie zastało P-ę obłożnie chorego. Wraz z matką wypędzeni z mieszkania do Ogrodu Saskiego, zostali tam oboje zamordowani, prawdopodobnie 6 lub 9 VIII 1944. Na nagrobku rodzinnym na cmentarzu Powązkowskim w Warszawie (kwatera 217-4-10/11) umieszczono symboliczny napis o ich śmierci. P. był odznaczony Orderem Odrodzenia Polski V kl.

P. był żonaty z Janiną de Paducq (zm. 1938). Ich jedyny syn Wandalin (1908–1964), adwokat, działał w Obozie Wielkiej Polski, później w Obozie Narodowo-Radakalnym. Walczył w kampanii wrześniowej 1939 r., potem przebywał w oficerskich obozach jenieckich, m. in. w obozie II C w Woldenbergu, gdzie uczestniczył w kierowaniu pracą samokształceniową jeńców. Po powrocie do kraju pracował m. in. w zawodzie adwokackim, a w l. 1950–7 był dyrektorem administracyjnym w Zjednoczeniu Projektowania Nowej Huty.

 

Spis inżynierów elektryków polskich, W. 1936; Fundusz Kwaterunku Wojskowego 1927–1937, W. 1938; – Gospodarka elektryczna w Polsce, W. 1923 s. 352; toż za r. 1926 s. 530–1; toż za r. 1930 s. 1112–13; toż za r. 1939 s. 99; Historia elektryki polskiej, W. 1976 I, 1972 IV; Historia SEP 1919–1959, W. 1959; – Holewiński S., Wspomnienia i notatki starego hutnika, Wr. 1974 s. 46, 47; – „Dzien. Rozkazów Wojsk.” 1919 nr 97 s. 2664; „Kur. Warsz.” 1938 nr 180 (nekrologi żony P-y); „Monitor Pol.” 1922 nr 100 s. 11; „Przegl. Elektrotechn.” 1939 s. 640, 678, 679, 680, 1969 s. 228–9 (życiorys, fot.), 1978 s. 338, 1981; – Bobiński J., Moje wspomnienia, Czasy studenckie w Petersburgu, lata 1907–1913, I 41 (mszp. w posiadaniu córki Heleny Bobińskiej-Kujawskiej w Warszawie); Szpotański K., Fabryka Aparatów Elektrycznych K. Szpotański i S-ka, Spółka Akcyjna w Warszawie (mszp. z l. 1965–6 w posiadaniu autora biogramu, tu wspomnienie i fot. P-y); – Informacje siostry Jadwigi Puciata-Pawłowskiej, synowej Anny Puciatowej, Stanisława Kossobudzkiego, Romana Pacewicza, Jacka Szpotańskiego, Bohdana Walentynowicza i Włodzimierza Żemajtisa; – Życiorys syna Wandalina, w opracowaniu Edwarda Muszalskiego w Materiałach Red. PSB.

Jerzy Kubiatowski

 

 
 

Powiązane artykuły

 

Polskie Państwo Podziemne 1939-1945

Polska była pierwszym państwem, które powiedziało "Nie!" żądaniom ustępstw terytorialnych ze strony nazistowskiej Rzeszy Niemieckiej. Polska była pierwszym państwem, które zbrojnie przeciwstawiło......
 

Chmura tagów

 
Za treści publikowane na forum Wydawca serwisu nie ponosi odpowiedzialności i są one wyłącznie opiniami osób, które je zamieszczają. Wydawca udostępnia przystępny mechanizm zgłaszania nadużyć i w przypadku takiego zgłoszenia Wydawca będzie reagował niezwłocznie. Aby zgłosić post naruszający prawo lub standardy współżycia społecznego wystarczy kliknąć ikonę flagi, która znajduje się po prawej stronie każdego wpisu.
 
     
Mecenas
 
Uzywamy plików cookies, aby ułatwić Ci korzystanie z naszego serwisu oraz do celów statystycznych. Jeśli nie blokujesz tych plików, to zgadzasz się na ich użycie oraz zapisanie w pamięci urządzenia. Pamiętaj, że możesz samodzielnie zarządzać cookies, zmieniając ustawienia przeglądarki.
Informację o realizacji Rozporządzenia o Ochronie Danych Osobowych (RODO) przez FINA znajdziesz tutaj.