Sydow Bronisław Edward Florian Józef (1886–1952), handlowiec, chopinolog.

Ur. 4 V w Szamotułach, był wnukiem Edwarda von Sydow, kartografa, synem Józefa, adwokata, i Bronisławy z d. Pawłowskiej (zm. 1941), starszym bratem Mariana Wincentego (zob.).

Prawdopodobnie ok. r. 1914 wyemigrował S. wraz z bratem przez USA (Chicago, Nowy Jork) do Ameryki Południowej i przez kilka lat przebywał m.in. w Boliwii, Peru, Paragwaju, a także w Santiago de Chile, gdzie studiował, być może na Universidad de Chile. W czasopismach chilijskich publikował artykuły: Compositores polacos („ZIG–ZAG” 1916 nr z 29 VII), Como murió Chopin („Las Ultimas Noticias” 1916 nr z 17 X) oraz Nocturno de Chopin („Silueta Magazine” 1917 nr z września). W r. 1918 wrócił do Polski i zamieszkał w Warszawie. Wg informacji rodziny prawdopodobnie pełnił od r. 1931 urząd wicekonsula honorowego Paragwaju. Ok. l. 1932–3 przebywał w Finlandii, reprezentując (wg informacji rodziny) polski eksport węgla. W r. 1933 przebywał w Mediolanie, zapewne w sprawach handlowych. W r. 1936 opublikował w Gdyni książkę El puerto de Gdynia. Podczas okupacji niemieckiej, zapewne na początku r. 1941 był więziony na Pawiaku, a od 22 X t.r. w więzieniu przy ul. Rakowieckiej; ze względu na stan zdrowia zwolniono go po kilku miesiącach. Zamieszkał w Milanówku, a w Warszawie pracował w firmie spożywczej «Nasierowski i ska». W r. 1943 sporządził tajnie spis obiektów chopinowskich z kolekcji E. Ganche’a, wystawionej w Staatsbibliothek (Bibliotece Jagiellońskiej) w Krakowie. Przełożył na język hiszpański „Fortepian Chopina” Cypriana Norwida (rkp.). Po zakończeniu okupacji niemieckiej związał się w r. 1945 z Inst. Fryderyka Chopina w Warszawie (IFCh, od r. 1950 Tow. im. Fryderyka Chopina); w r. 1946 był jego sekretarzem, a od r. 1947 członkiem Zarządu. Uczestniczył w poszukiwaniu zbiorów Instytutu, wywiezionych przez Niemców na Śląsk. Dzięki jego zaangażowaniu serce Chopina, ocalone podczas powstania warszawskiego 1944 r. i przechowane w Milanówku, wróciło w r. 1945 do warszawskiego kościoła p. wezw. Świętego Krzyża. W r. 1945 ogłosił w prasie cykl Mickiewicz i Chopin („Kur. Codz.” nr 72, 78, 84), artykuł Serce Chopina (z okazji powrotu do kościoła św. Krzyża w Warszawie) („Ruch Muzycz.” nr 3) oraz sprawozdanie Chopiniana wojenne („Odrodzenie” nr 16).

W lipcu 1945 włączył się S. w sprawę rzekomych listów Chopina do Delfiny Potockiej, o których istnieniu powiadomiła IFCh Paulina Czernicka. Powołany wraz z Jarosławem Iwaszkiewiczem do ustalenia ich autentyczności, dał wyraz swym wątpliwościom w szesnastostronicowej opinii sporządzonej dla IFCh. W wyniku rozmów z Czernicką w maju 1947 w Jeleniej Górze zmienił zdanie i zamierzał nawet dołączyć listy kompozytora do Potockiej jako aneks w przygotowywanej „Korespondencji Fryderyka Chopina”; ostatecznie jednak zrezygnował z tego pomysłu. Mimo to, w r. 1949 na podstawie odpisów dostarczonych przez Czernicką (zapewne przez nią sfałszowanych), opublikował listy w USA w swym tłumaczeniu pt. Ipse dixit […]. Extracts from the Unpublished Letters of Chopin to Delfina Potocka („F. Chopin 1810–1849”, red. S. P. Mizwa, New York). W r. 1958 ukazała się hiszpańska wersja w przekładzie i z komentarzem S-a „Correspondencia de Frederico Chopin” (Buenos Aires).

Z inicjatywy m.in. S-a zorganizowano w r. 1946 Międzynarodowy Festiwal Chopinowski w Dusznikach Zdroju (odtąd odbywa się on tam corocznie). W związku z tym ogłosił t.r. artykuły („Trybuna Dolnośląska” nr 180 dod., „Pionier” nr 205, „Naprzód Dolnośląski” nr 181) na temat pobytu Chopina w Dusznikach. W marcu 1948 uczestniczył z ramienia IFCh w przeniesieniu szczątków rodziców kompozytora, Mikołaja Chopina i Justyny z Krzyżanowskich, z katakumb na cmentarzu Powązkowskim do piwnic tychże katakumb; oficjalna uroczystość złożenia trumien w nowym grobowcu odbyła się 25 V t.r. Organizował zakupy pamiątek chopinowskich za granicą, wśród nich listu Mikołaja Chopina z r. 1790. W r. 1950 korespondował z potomkiem rodziny Chopina, Feliksem Ciechomskim, m.in. w sprawie biografii matki kompozytora. Publikował kolejne artykuły o tematyce chopinowskiej: Nieznany list Elsnera do Chopina („Ruch Muzycz.” 1946 nr 6), Przyjaźń dwóch genialnych artystów ([Chopina i Delacroix], tamże 1947 nr 6), Karol Filtsch (1830–1845) (tamże 1947 nr 21), O chopinianach odnalezionych we Wrocławiu („Odrodzenie” 1947 nr 27), Chopin nad Adriatykiem (tamże 1947 nr 51–52), Chopin w Brazylii („Ruch Muzycz.” 1948 nr 2), W sprawie pochodzenia F. Chopina (tamże 1948 nr 3), O właściwą datę urodzenia F. Chopina (tamże 1948 nr 10, 23–24), Chopin i Delacroix („Kwart. Muzycz.” 1949 nr 26–27), Nieznany list Mikołaja Chopina do rodziców oraz Nowe chopiniana w literaturze światowej (tamże 1949 nr 28), Chopin i jego wydawcy („Przegl. Księgarski” 1949 nr 24), Miejscowości związane z Chopinem („Chopin. Materiały do użytku świetlic”, W. 1949). Wspólnie z Karolem Stromengerem opracował „Almanach chopinowski 1949”, zredagowany przez Witolda Rudzińskiego (W. 1949). S. jest też autorem Bibliografii F. F. Chopina (W. 1949) i wspólnie z M. Idzikowskim książki Portret Chopina: antologia ikonograficzna (Kr. 1953, wyd. 2, 1963, wersja francuska Les portraits de Fryderyk Chopin, Kr. 1953). Pod koniec życia pracował w redakcji hiszpańskiej Polskiego Radia i w prywatnej firmie eksportowo-importowej «Mundial». Zmarł 29 V 1952 w Warszawie, został pochowany na cmentarzu Powązkowskim (kw. 100).

S. był dwukrotnie żonaty. W małżeństwie (od r. 1920) z wychowaną w Wielkiej Brytanii kuzynką Urszulą Pawłowską miał dwóch synów: Andrzeja (ur. prawdopodobnie w r. 1925), wg informacji rodzinnych żołnierza batalionu «Zośka» poległego we wrześniu 1944 na Czerniakowie podczas powstania warszawskiego, i Bogdana (ur. w Londynie w r. 1927), po wojnie fotografa w Edynburgu. Z małżeństwa (od r. 1932) z Ireną Michaliną z Fenigsteinów (Fenigsztejnów) (1908–1989) miał syna Jerzego Janusza (1933–2002), autora prac z dziedziny żeglarstwa, i córkę Annę Sylwię (ur. 1938), absolwentkę historii Uniw. Warsz. (1963), zamieszkałą w USA.

Przygotowaną przez S-a, a ukończoną przez Janusza Mikettę, dwutomową „Korespondencję Fryderyka Chopina” wydano w r. 1955 (W.). Edycja ukazała się równocześnie w wersji francuskiej („Correspondance de Frédéric Chopin”, przekł. S. i D. Chainaye, I. Sydow, Paris 1953–60 I–III). Wybór listów wydano również po angielsku („Selected Correspondence of F. Chopin”, przekł. A. Hedley, London 1962) i w wersji japońskiej (Tokio 1965).

Fot. w Mater. Red. PSB; Fot. z r. 1930 i z r. 1947 (otwarcie I Festiwalu Chopinowskiego w Dusznikach z Jarosławem Iwaszkiewiczem i Henrykiem Sztompką) w posiadaniu córki, Anny; – Enc. Muzycz.; Słown. Muzyków Pol.; – Internet: www.musicsack.com (bibliogr., Frank Greene), www.nekrologi-baza.pl (nekrologi warsz.); – Domańska R., Pawiak. Więzienie Gestapo. Kronika 1939–1944, W. 1978; Idzikowski M., Bronisław Edward Sydow, „Ruch Muzycz.” 1963 nr 7; Jordan F., Rodowód artysty, „Mies. Pomorza Zachodniego” 1961 z. 3 (koresp. z Feliksem Ciechomskim); Smoter J. M., Spór o „listy” Chopina do Delfiny Potockiej, Kr. 1967; Szumiński P., Chopin i Potocka. Awantura o miłosną korespondencję, W. 2005; – Teki Dworzaczka CD-ROM, Kórnik–P. 1997; – „Monitor Pol.” 1951 nr 4/35/51 poz. 300 (dot. żony S-a Ireny); „Tyg. Powsz.” 1952 nr 25 (nekrolog); – Arch. Uniw. Warsz: sygn. WH 31812; Filharmonia Narod. w W.: Dział personalny (ankieta Ireny Sydow); – Informacje córki, Anny Sylwii Sydow z Nowego Jorku i wdowy po Jerzym Januszu, Alicji Sydow z Milanówka.

Zbigniew Skowron