Podoski Jan z Podosia h. Junosza (ok. 1583–1630), poseł na sejmy, kasztelan raciąski, potem wojewoda mazowiecki. Był synem Jana, kaszt. sierpeckiego, i Małgorzaty, córki Stanisława Kobylnickiego, chorążego zakroczymskiego, wdowy po Mikołaju Bartnickim, cześniku ciechanowskim, bratankiem Łukasza (zob.). Uczył się w kolegium jezuickim w Pułtusku, w r. 1608 należał do grona uczniów, którzy zbiorem wierszy („Applausus…”) uczcili ingres Marcina Szyszkowskiego na biskupstwo płockie. Następnie, jako dworzanin Zygmunta III, towarzyszył mu w r. 1609 z własnym pocztem zbrojnym w wyprawie na Moskwę. T. r. dostał starostwo ciechanowskie, później także dobrzyńskie. Brał udział w sejmikach, zarówno powiatowym ciechanowskim, jak i generalnym mazowieckim. Po raz pierwszy posłował z ziemi ciechanowskiej na sejm w r. 1611; został wówczas jednym z komisarzy u boku senatorów w związku z podjętą uchwałą o kontynuowaniu wojny z Moskwą. Był następnie posłem na oba sejmy w r. 1613: na sejmie zwycz. wszedł do grona komisarzy powołanych w celu zorganizowania województwa smoleńskiego, na sejmie nadzwycz. – delegowano go do komisji bydgoskiej, mającej wypłacić żołd wojsku biorącemu udział w wyprawie smoleńskiej. W 1. poł. r. 1616 został mianowany kasztelanem raciąskim. Miał t. r. jakieś kłopoty, tak iż sejm ustanowił na starostwie ciechanowskim surrogatora w osobie jego krewniaka Krzysztofa Podoskiego, cześnika ciechanowskiego. W l. 1616–20 wchodził do komisji lustratorskiej, przeprowadził rewizję starostw warszawskiego, rawskiego, sochaczewskiego i łomżyńskiego. Uczestniczył w obradach sejmu 1620 r. W r. 1621 P. chorował, sejm t. r. dał mu zgodę na wyznaczenie surrogatora w starostwie ciechanowskim na okres trzech lat. Ten sam sejm delegował go do trybunału skarbowego w Radomiu w celu ściągania zaległych sum poborowych z l. 1613, 1618, 1620 i 1621. W czasie najazdu szwedzkiego na Pomorze wystawił własnym sumptem 1 chorągiew husarską, która walczyła w bitwie pod Gniewem (22 IX–1 X 1626). Na sejmie 1627 r. brał udział w pracach komisji skarbowej. Uczestniczył P. w sejmie 1629 r.; wyznaczono go zeń do komisji lubelskiej mającej ustalić ceny na towary luksusowe. Dn. 3 XII 1629 został P. wojewodą mazowieckim.
P. był dziedzicem m. in. dóbr Podosie i Grądy w pow. ciechanowskim, Bartniki w pow. przasnyskim oraz Podkamienia w woj. ruskim, po matce miał Kobylniki w ziemi wyszogrodzkiej. Zmarł w r. 1630, przed 16 III.
P. był żonaty dwukrotnie; jego pierwszą żoną była Barbara z Podoskich, drugą – Zofia z Chodorowskich. Pozostawił synów: Jakuba Pawła i Karola.
Estreicher, XXX 368; Okolski, II 203; Niesiecki; Uruski; – Byliński J., Sejm z r. 1611, Wr. 1970 s. 223; Pazyra S., Dzieje Ciechanowa i ziemi ciechanowskiej, Ciechanów 1976 s. 520; Pietrzak J., Po Cecorze i Chocimiu (Sejmy z lat 1620–1621), Wr. aneksy (w druku); Seredyka J., Sejm zawiedzionych nadziei, Opole 1981 s. 97; Teodorczyk J., Bitwa pod Gniewem, w: Studia i Mater. do Hist. Wojsk., W. 1966 XII cz. 2 s. 126; Zielińscy G. i J., Wiadomość historyczna o osadzie Świnków, Tor. 1881 s. 292–3; – Lustracje województwa mazowieckiego XVII w., Wr. 1968; Lustracje województwa rawskiego XVII w., Wr. 1965; Script. Rer. Pol., V (Diariusz komisji bydgoskiej); Vol. leg., III 2, 196, 242, 283, 385, 428, 493, 546; – AGAD: Metryka Kor., t. 124 k. 12–13, t. 125 k. 396, t. 126 k. 80–82, t. 168 k. 88v., t. 170 k. 153, t. 174 k. 247v., t. 177 k. 436–438, t. 179 k. 14–16, Księgi grodz. ciech. wiecz. aktyk. t. 1, Księgi grodz. ciech. wiecz., t. 45, 46, 47, 48, 49, 65, 66; Arch. Diec. w Płocku: Acta visitationis, t. 267 k. 157–158, Liber testamentorum ab 1591–1608, k. 66–67; – Dembowski B., Rodowód i dzieje familii… Podoskich, mszp. w posiadaniu Marty Podoskiej Koch w Warszawie; – Informacje Jerzego Wiśniewskiego i Tadeusza Żebrowskiego.
Janusz Byliński