INTERNETOWY POLSKI SŁOWNIK BIOGRAFICZNY INTERNETOWY POLSKI SŁOWNIK BIOGRAFICZNY INTERNETOWY POLSKI SŁOWNIK BIOGRAFICZNY
iPSB
  wyszukiwanie zaawansowane
 
  wyszukiwanie proste
 
Biogram Postaci z tego okresu

Kasper Skupieński (Skupiński)  

 
 
brak danych - przed 1645-01-16
Biogram został opublikowany w latach 1997-1998 w XXXVIII tomie Polskiego Słownika Biograficznego.
 
 
 
Spis treści:
 
 
 
 
 

Skupieński (Skupiński) Kasper (zm. 1645), pisarz wójtowsko-ławniczy i syndyk Starej Warszawy, rymopis, autor gazetek ulotnych. Był synem Tomasza i Zofii, mieszczan sandomierskich.

W młodości S. studiował na Uniw. Krak., do którego metryki wpisany został w semestrze zimowym 1608; studiów nie uwieńczył żadnym stopniem naukowym. W r. 1626 przyjął obywatelstwo Starej Warszawy, obejmując jednocześnie w kancelarii miejskiej stanowisko pisarza wójtowsko-ławniczego. Zajmował je aż do śmierci, łącząc z nim od r. 1634 urząd syndyka miejskiego. Jako syndyk reprezentował miasto na zewnątrz, jeżdżąc w jego sprawach, m. in. do Gdańska i Krakowa. W ostatnich latach urzędowania zaniedbał obowiązki kancelaryjne; rewizja ksiąg miejskich dokonana w r. 1670 przez rajcę i metrykanta kor. Stefana Hankiewicza wykazała zaległości w prowadzeniu czystopisów ksiąg ławniczych za okres od 1 IX 1642. Wśród akt i ksiąg, przeniesionych w r. 1645 po zgonie S-ego z mieszkania na ratusz, znajdowały się jedynie zapiski protokolarne.

Podobnie jak wielu poprzedników i następców w kancelarii miejskiej S. dawał niejednokrotnie upust swym ambicjom kronikarskim i literackim, zapełniając wolne strony ksiąg ławniczych rymowanymi opisami ważnych w życiu miasta wydarzeń. Wg W. Korotyńskiego, który korzystał z nie istniejących dziś ksiąg Starej Warszawy (nr 547, 548 i 549), spod ręki S-ego wyszła m. in. relacja z wtargnięcia Szwedów do Prus i na Pomorze, zwłaszcza zaś z zajęcia Brunsbergi (obecnie Braniewo) i sprofanowania tam obrazu Trójcy Świętej, opis wypadku burmistrza Stanisława Baryczki, wizytującego w r. 1628 w związku z zagrożeniem szwedzkim Basztę Prochową, informacja o następstwach plotki o zgonie Zygmunta III, rozpuszczonej przed sejmem 1632 r. i takież rymowane potwierdzenie późniejszej rzeczywistej śmierci króla oraz m. in. powinszowanie S-ego i jego syna Mansweta dla upamiętnienia elekcji burmistrza Łukasza Bussera i wójta Stanisława Baryczki.

W okresie swej pracy w kancelarii dał się S. poznać również jako autor «nowin» – wydawnictw seryjnych, stanowiących formę przejściową między drukowanymi dorywczo informacjami o ważniejszych wydarzeniach, a regularnie już wydawanymi periodykami informacyjnymi. Treść owych gazetek, drukowanych w r. 1634 w warszawskiej oficynie wdowy po Janie Rossowskim, związana była głównie z wojną polsko-moskiewską 1632–4, a zwłaszcza z kampanią smoleńską. W Nowinach z Moskwy krótko i generaliter zebranych opisał on przebieg zdarzeń od czasu rozpoczęcia przez Władysława IV działań wojennych, m. in. zdobycie Smoleńska i uroczystości urządzone w Warszawie z okazji odniesionego zwycięstwa. Temat ten kontynuował w następnej gazetce, zatytułowanej Z Moskwy nowiny, jako wojsko wszytko moskiewskie wedle traktatów i kondycji w pierwszych nowinach drukowanych (do których się te ściągają) z ostrogów swych wypuszczone wyszło die 1 Martii A.D. 1634, podając opis kapitulacji rosyjskiej, wykaz zdobyczy wojennych, donosząc o losie zdrajców i o audiencji udzielonej przez króla komisarzom moskiewskim przybyłym pod Smoleńsk w celu podjęcia rozmów pokojowych.

Przypisano nadto S-emu (S. Estreicher) wydanie anonimowe Nowin z Moskwy, albo wot z traktatów i consulty panów radnych ziemie moskiewskiej…, jednak analiza typograficzna wykazała, że nie wyszły one z drukarni Rossowskiego, a Estreicher ustalając ich autorstwo, sugerował, się przypuszczalnie podobieństwem tytułu. Podobne wątpliwości – mimo sygnowania przez S-ego – budzi również broszura Rusin albo rellatia rozmowy dwóch Rusinów schismatyka z unitem, napisana w związku z wydanym w r. 1632 dziełkiem „Synopsis Rusi szyzmatyckiej” i nadziejami, jakie prawosławni wiązali z wstąpieniem na tron Władysława IV. Źródła jej wskazują – zdaniem Estreichera – na autora z wykształceniem charakterystycznym dla jezuitów, którzy tylko posłużyli się nazwiskiem S-ego. S. zmarł w r. 1645, przed 31 I, kiedy urząd pisarza objął Franciszek Kazimierz Pruszowski.

Był S. żonaty co najmniej dwukrotnie, znamy imiona dwóch żon: Anna i Elżbieta. Poza dorosłymi synami Tobiaszem (student Uniw. Krak. w r. 1635) i Manswetem, pozostawił troje nieletnich dzieci: z żony Anny – Annę (chrzest 21 VI 1633) i Stanisława (chrzest 23 IX 1635), a z małżeństwa z Elżbietą – Katarzynę (chrzest 8 I 1637).

 

Estreicher; – Baruch M., Baryczkowie. Dzieje rodu patrycjuszowskiego Starej Warszawy, W. 1914 s. 74–5; Górski Z., Inwentarz ksiąg miejskich miasta Starej Warszawy z lat 1670–1672 opracowany przez Stefana Hankiewicza, „Teki Arch.” T. 18: 1981 s. 50, 56, 59, 60; tenże, Organizacja kancelarii miejskiej Starej Warszawy i system pracy pisarzy miejskich, „Archeion” T. 76: 1983 s. 22, 24, 27; Korotyński W., Rymy archiwalne, „Kur. Warsz.” 1903 nr 357; tenże, Zagadka z 1632 roku, tamże 1909 nr 90; Sołtan A., Warszawianie na Uniwersytecie Krakowskim w latach 1400–1642, w: Warszawa XVI–XVII wieku, Z. 1, Studia Warsz., W. 1974 XX 45, 60–1; Wejnert A., Starożytności warszawskie, W. 1856 IV 26; Zawadzki K., Warszawskie gazety ulotne XVI i XVII w., „Roczn. Warsz.” T. 14: 1967 s. 126, 127, 143; – Album stud. Uniw. Crac., IV 11, 163 (syn Tobiasz); – AGAD: Stara Warszawa nr 526 k. 280, Warszawa-Ekonomiczne nr 244 k. 15, nr 245 k. 61, 204v., 256, 309, nr 247 k. 42, 54; Arch. katedry św. Jana w W.: Liber baptisatorum 1632–9, s. 47, 133, 190, Liber copulatorum 1621–47, s. 193, 209, 227.

Andrzej Sołtan

 

 
 
 
Za treści publikowane na forum Wydawca serwisu nie ponosi odpowiedzialności i są one wyłącznie opiniami osób, które je zamieszczają. Wydawca udostępnia przystępny mechanizm zgłaszania nadużyć i w przypadku takiego zgłoszenia Wydawca będzie reagował niezwłocznie. Aby zgłosić post naruszający prawo lub standardy współżycia społecznego wystarczy kliknąć ikonę flagi, która znajduje się po prawej stronie każdego wpisu.

Media

 
 
 

Postaci z tego okresu

 

w biogramy.pl

 

Władysław IV (Waza)

1595-06-09 - 1648-05-20
król Polski
 
więcej  
  Wyślij materiały Wyślij ankietę
 
     
Mecenas
 
Uzywamy plików cookies, aby ułatwić Ci korzystanie z naszego serwisu oraz do celów statystycznych. Jeśli nie blokujesz tych plików, to zgadzasz się na ich użycie oraz zapisanie w pamięci urządzenia. Pamiętaj, że możesz samodzielnie zarządzać cookies, zmieniając ustawienia przeglądarki.
Informację o realizacji Rozporządzenia o Ochronie Danych Osobowych (RODO) przez FINA znajdziesz tutaj.