Ogiński Leon Kazimierz h. własnego (zm. 1699), starosta mścisławski, podstoli W. Ks. Lit., poseł sejmowy. Był trzecim synem woj. połockiego Jana (zob.) i Anny Siemaszkówny, bratem Mikołaja Franciszka (zob.), Grzegorza Antoniego (zob.) i przyrodnim bratem Kazimierza Dominika (zob.). Za udział w wyprawach wojskowych Jana III Sobieskiego i popieranie jego polityki otrzymał (scedowane przez ojca) królewszczyzny Stokliszki w pow. kowieńskim, Radoml w woj. mścisławskim. Mimo starań ojca w r. 1683/4 nie uzyskał generalstwa artylerii litewskiej. W r. 1684 dostał (po ojcu) starostwo grodowe mścisławskie. W r. 1688 posłował z woj. mścisławskiego na sejm grodzieński. Na przełomie 1688/9 r. starosta dziśnieński Fabian Koziełł Poklewski, przy poparciu Sapiehów, zagarnął siłą jego dobra, o co O. 6 I 1689 skarżył się królowi. W r. 1689 został mianowany podstolim litewskim. W r. 1690 (przed 4 VIII) poślubił Konstancję Annę Kociełłównę (Kotłównę), wdowę po Jerzym Michale Kozielle, chorążym oszmiańskim, a siostrę Michała Kazimierza Kociełła (zob.), posłował na sejm w r. 1690 i na sejm grodzieński 1693 r. z woj. mścisławskiego. Przed r. 1694 otrzymał starostwo niegrodowe Niemonojcie po kanclerzu Marcjanie Ogińskim. W październiku 1697 był O. posłem na sejmie koronacyjnym króla Augusta II. Zjazd antysapieżyńskiej szlachty litewskiej, tzw. republikantów, obradujący od 10 III 1698 w Wilnie, wysłał go razem z Ludwikiem Pociejem, podkomorzym brzeskim, do króla Augusta II, lecz w czasie drogi schwytali go pod Łosicami żołnierze strażnika litewskiego Michała Józefa Sapiehy, trzykrotnie postrzelili i obrabowali. Mimo odniesionych ran dotarł do króla i 27 VII podpisał w imieniu republikantów „Zgodę na Litwie”. Następnie wziął udział 20 i 21 XII t.r. w pospolitym ruszeniu szlachty litewskiej zebranej w obozie między Ławnem i Puzewiczami nad Niemnem, jako pełnomocny przedstawiciel woj. mścisławskiego. Dn. 6 V 1699 kierował obradami sejmiku woj. mścisławskiego i został na nim obrany na posła na sejm pacyfikacyjny. Osłabiony odniesionymi w r. 1698 ranami, zapadł na suchoty i zmarł w połowie września 1699 (uzyskawszy uprzednio zgodę królewską na przekazanie starostwa mścisławskiego swemu szwagrowi Kazimierzowi Kociełłowi).
Z małżeństwa z Anną Kociełłówną, która wyszła po jego śmierci za mąż za Felicjana Lackiego, podstolego nowogródzkiego, pozostawił O. syna Michała Antoniego (zm. po r. 1720), rotmistrza petyhorskiego (1709), star. stokliskiego, maćkowskiego i kadaryskiego, leśniczego puńskiego, oraz dwie córki: Ludwikę, żonę Kazimierza Królikowskiego, instygatora litewskiego, i Helenę, żonę Jana Platera, wojskiego inflanckiego. Na rzecz dzieci O-ego, jako odszkodowanie za jego śmierć wskutek odniesionych ran, Grzegorz Antoni Ogiński zagarnął w r. 1702 sapieżyńskie Szkudy i Kretyngę na Żmudzi.
Elektorów poczet, s. 249; Słown. Geogr., VI 777; Niesiecki, VII; Wolff, Kniaziowie lit.-rus., s. 311–12; tenże, Senatorowie W. Ks. Lit, s. 304; – Chodźko L., Hrehory książę Ogiński, w: Po ziarnie. Zbiorek pamiątkowy, Wyd. J. Prusinowski i M. Krupowicz, Wil. 1861 s. 214–15; Jankowski Cz., Powiat oszmiański, Pet. 1896–8; Powidaj L., Wojna domowa Sapiehów z szlachtą litewską w ostatnich latach XVII I na początku XVIII wieku, „Przegl. Pol.” R. 7: 1872 t. 2 z. 4–6 s. 79, 220, 225; Sierzputowski T., Pierwsza próba reformy politycznej w Polsce, W. 1905 s. 42–3; – Acta Stanów W. X. Lit. na pospolite ruszenie… zgromadzonych między Ławnem a Puzewiczami A. D. 1698 dnia 21 Decembris, Wil. 1699; Listy z czasów Jana III i Augusta II, Wyd. G. B. Unn i W. Skrzydylka, Kr. 1870 s. 48, 52; Niesiołowski K., Otia publica vix domestica…, [b. m.] 1743 s. 311–16; Pezarski A., Annibal ad portas…, W. 1732 s. 411; Zawisza K., Pamiętniki wojewody mińskiego (1666–1721), W. 1862 s. 20, 23, 54, 177, 196, 203, 206; Źródła do dziejów polskich, Wyd. M. Malinowski, A. Przezdziecki, Wil. 1845 I 186; – AGAD: Arch Radziwiłłów, Dz. V teka 237 nr 10712, Sumariusz Metryki Litewskiej, Księga Zapisów 148 k. 529.
Tadeusz Wasilewski