Kantecki Maksymilian (1857–1899), historyk, pedagog, publicysta, redaktor naczelny „Kuriera Poznańskiego”. Syn Andrzeja i Karoliny z Glabiszów, brat Antoniego i Klemensa, ur. 11 X w Wielowsi w pow. odolanowskim. Po śmierci ojca opiekowali się nim siostra Antonina i nauczyciel Kozłowski. Gimnazjum polskie, a zapewne i szkołę podstawową, ukończył w Ostrowie, uzyskując świadectwo dojrzałości we wrześniu 1876 r. Od 31 X 1876 do 8 XI 1880 r. studiował historię i filozofię na uniwersytecie we Wrocławiu; uczestniczył w seminariach W. Nehringa i J. Caro oraz słuchał wykładów, m. in. Nehringa, R. Roepella, Diltheya i Hovego. Doktorat filozofii uzyskał na podstawie rozprawy Das Testament des Bolesław Schiefmund. Seniorat und Primogenitur in Polen (P. 1880), której bronił 6 XI 1880 r. W l. 1876–9 był członkiem Tow. Literacko-Słowiańskiego i pełnił funkcję bibliotekarza, ponadto przewodził młodzieży katolickiej. Po doktoracie odwiedził brata Klemensa we Lwowie, skąd 9 XII 1880 r. przybył do Poznania i zamieszkał u drugiego brata Antoniego. Być może, że wtedy podjął się wykładów historii literatury na żeńskiej pensji pań Danysz. Od marca 1881 do kwietnia 1882 r. przebywał w Żaganiu. W ciągu tego czasu (20 I 1882 r.) złożył na uniw. wrocławskim egzamin państwowy «pro facultate docendi» i od letniego semestru został przydzielony – jako «wissenschaftlicher Hilfslehrer» – do gimnazjum realnego w Poznaniu, gdzie (wg nekrologu w „Posener Neueste Nachrichten”) odbył «Probejahr». W l. 1882–3 wyjeżdżał do Wrocławia. Widocznie albo przerwał praktykę, albo zaczął ją później. W r. 1884 (30 X) został przeniesiony do gimnazjum w Śremie, gdzie był wychowawcą najniższej klasy, seksty, i uczył historii, geografii, polskiego, łaciny i greki. Jako dodatek do drukowanego sprawozdania gimnazjum za r. szkolny 1885/6 ogłosił erudycyjną pracę Schrimm im Mittelalter bis 1500. W r. 1886 odbywał ćwiczenia wojskowe, po których już do pracy nie wrócił.
Zagrożony przeniesieniem w głąb Niemiec porzucił posadę i przeniósł się w r. 1886 do brata Antoniego do Poznania. Zajmował się jeszcze pracą naukową: w drugim półr. 1886 r. został wybrany członkiem Tow. Przyjaciół Nauk przez Wydział Historyczno-Literacki, który chętnie powierzał mu do oceny rozprawy zgłaszane do druku („Kur. Pozn.” 1889 nr 268). Na plan pierwszy wysuwać się jednak zaczęła coraz bardziej działalność publicystyczna i polityczna. W r. 1886 objął posadę w redagowanym przez Antoniego Kanteckiego konserwatywno-ultramontańskim „Kurierze Poznańskim”, a od 1 VII 1887 r. został, po Antonim, naczelnym redaktorem pisma, które prowadził aż do śmierci. W l. 1887–9 wziął udział w akcji wiecowej skierowanej przeciwko ostatecznemu usuwaniu języka polskiego ze szkół, ale za jego redakcji „Kurier” przeszedł całkowicie na pozycje ugodowe. W r. 1888 K. wszedł w skład delegacji przygotowującej przyjęcie cesarzowej w Poznaniu, a w l. 1890–4 „Kurier” stał się nieoficjalnym organem J. Kościelskiego, głównego promotora ugody z rządem. K. uczestniczył w formowaniu się grupy ugodowej (zebranie w Poznaniu 17 III 1890 i artykuł „Kuriera” „Z programu niedalekiej przyszłości” 19 III 1890) i brał udział we wszystkich późniejszych jej akcjach (np. propagowanie reformy wojskowej w r. 1893 i zwalczanie posłów opozycyjnych wobec ugody, L. Jażdżewskiego i E. Czarlińskiego). W ostatnich latach życia na skutek przewlekłej choroby coraz bardziej wyręczała go w pracy redakcyjnej żona, Stanisława z Białkowskich, którą poślubił w r. 1886. K. zmarł 17 XI 1899 r. Na pogrzebie przemawiał Stefan Cegielski i in. Nekrologi podkreślały takt K-ego, umiejętność obcowania z ludźmi i fakt, że nie miał osobistych nieprzyjaciół nawet wśród przeciwników politycznych. Pozostawił dwie córki: Annę (od r. 1910 żonę aktora Zdziarskiego) i Antoninę.
W marcu 1959 r. przeniesiono zwłoki K-ego, razem ze szczątkami brata Klemensa, z cmentarza «staroświętomarcińskiego» na poznański cmentarz zasłużonych. K. zostawił kilka wartościowych prac historycznych. Oprócz wymienionych ogłosił jeszcze: Kilka uwag o rękopisie odnoszącym się do soboru konstancyeńskiego („Warta” III–IV 1876/77 nr 149, 155–7), Sprawa polsko-pruska na soborze konstancyeńskim („Tydzień Liter.” VI 1877), Zgon Henryka, ks. sandomierskiego („Przew. Nauk. i Liter.” 1881) oraz Polacy na Soborze Konstancyeńskim, obszerny źródłowy artykuł recenzyjny dysertacji ks. S. F. Fabisza („Przegl. Lwow.” 1880).
Estreicher; Finkel, Bibliografia; Wojtkowski A., Bibliografia historii Wielkopolski, P. 1938 I; Enc. Org.; W. Enc. Ilustr.; – Biederman M., Malowniczy opis Wielkopolski, stały dod. do tyg. „Praca”, 1901 nr 29 s. 778–9; Friebe M., Geschichte der ehemaligen Lateinschule Fraustadts, 1894 s. 54; Kania M., Studia uniwersyteckie członków Tow. Literacko-Słowiańskiego we Wrocławiu w l. 1836–1886, Wr. 1963 II 164–5 (mszp. niedruk. pracy doktorskiej); Karwowski S., Historia Wielkiego Księstwa Poznańskiego, P. 1919–31 II, III; Trzeciakowski L., Polityka polskich klas posiadających w Wielkopolsce w erze Capriviego (1890–1894), P. 1960; – Cegielski S., Mowa na pogrzebie M. K-ego, „Kur. Pozn.” 1899 nr 267; K. M., Das Testament des Bolesław Schiefmund, P. 1880 s. 108 (życiorys doktoranta); Königliches Gymnasium in Schrimm, Jahresbericht XIX, XX; „Roczniki Tow. Przyj. Nauk w P.”, P. 1887 s. 109 (Spraw. za r. 1885 i 1886); – Rec. z dysertacji K-ego: Kętrzyński W., „Przew. Nauk. i Liter.” 1880 s. 946–50; Lewicki A., „Muzeum” (Kr.) 1881; Semkowicz A., „Ateneum” 1881 I; – „Czas” 1899 nr 265; „Goniec Wpol.” 1880 nr 152; „Kur. Pozn.” 1889 nr 265–9 (m. in. przedruki nekrologów z „Dzien. Kujawskiego”, „Ruchu Katol.”, „Słowa”, „Wielkopolanina”); „Nowa Ref.” 1899 nr z 19 XI; „Posener Neueste Nachrichten” 1899 nr 48 s. 3; „Praca” Tyg. Illustr. 1899 nr 49 (podob.); „Włodz”, Dr M. K., „Tyg. Illustr.” 1899 nr 48; Dr Z[ielewicz], M. K., „Dzien. Pozn.” 1899 nr z 18 XI – Arch. Państw. w P.: Kartoteka Ewidencji Ludności (pod nazwiskiem), Metryki parafii Ołobok nr 65 z r. 1857; B. Ossol.: rkp. 613/II (Listy do W. Kętrzyńskiego).
Maria Wojciechowski