INTERNETOWY POLSKI SŁOWNIK BIOGRAFICZNY INTERNETOWY POLSKI SŁOWNIK BIOGRAFICZNY INTERNETOWY POLSKI SŁOWNIK BIOGRAFICZNY
iPSB
  wyszukiwanie zaawansowane
 
  wyszukiwanie proste
 
Biogram Postaci z tego okresu

Marcin z Sandomierza  

 
 
1 poł. XIII w. - po 1267
Biogram został opublikowany w 1974 r. w XIX tomie Polskiego Słownika Biograficznego.
 
 
 
Spis treści:
 
 
 
 
 

Marcin z Sandomierza (zm. po 1267), dominikanin, prowincjał polskiej prowincji tego zakonu. Należał do pierwszego pokolenia dominikanów polskich, skupiającego szereg wybitnych postaci. Najprawdopodobniej już w r. 1228 (a nie, jak dotąd przyjmowano za Długoszem, w r. 1236) uczestniczył, wraz z prowincjałem Gerardem z Wrocławia i Jackiem Odrowążem, w kapitule generalnej młodego zakonu w Paryżu, która przyniosła ostatecznie równouprawnienie prowincji polskiej jako jednej z dwunastu wielkich prowincji Zakonu Kaznodziejskiego. Wstąpił więc najprawdopodobniej kilka lat wcześniej do zakonu, może w Krakowie; wolno też zapewne łączyć z nim w jakiś sposób założenie klasztoru dominikańskiego św. Jakuba w Sandomierzu. Nie wykluczony jest udział M-a w misji ruskiej i pruskiej dominikanów (Woroniecki). W r. 1244 kapituła prowincji polskiej zebrana we Wrocławiu obrała go prowincjałem. Rządy prowincji objął po pięcioletnim okresie władzy dwóch prowincjałów Niemców. Z trzyletnim okresem jego rządów można złączyć m. in. umocnienie fundacji dominikańskich klasztorów w Raciborzu i Poznaniu, a zapewne co najmniej początki domu w Brześciu Kujawskim. W r. 1247 M. ustąpił ze stanowiska przełożonego prowincji.

Próby identyfikacji Marcina z Sandomierza z głośnym Marcinem Polakiem (zob.) nie mają poważnego uzasadnienia. Znacznie bardziej prawdopodobne wydaje się utożsamienie naszego M-a z przeorem raciborskim Marcinem, poświadczonym w dokumencie z r. 1267, który na kapitułach prowincjonalnych w Poznaniu w r. 1264 i w Pradze w r. 1267 dokonywał z ramienia generała zakonu potwierdzenia wyboru nowego prowincjała. Został nim Mikołaj Francuz, a w r. 1267 Jan z Sandomierza – więc krajan M-a, pełniący aktualnie przy nim funkcję lektora w klasztorze raciborskim. Tego rodzaju funkcję zlecał generał zwykle najstarszym członkom danej prowincji o dużym prestiżu, który M. (jeden z nielicznych już zapewne u schyłku lat sześćdziesiątych XIII w. czynnych przedstawicieli pierwszego pokolenia twórców prowincji) niewątpliwie posiadał. Wg zapiski w późnym nekrologu dominikanów krakowskich, M. zmarł 8 I; nekrolog tytułuje go niezbyt ściśle czwartym prowincjałem, gdy w rzeczywistości był piątym – po Gerardzie z Wrocławia, Czesławie, Henryku z Lipska i Gerardzie Niemcu z Kolonii.

 

Kielar P., Początki zakonu dominikańskiego w Polsce, „Nasza Przeszłość” T. 39: 1973 s. 56–9; Kłoczowski J., Dominikanie polscy na Śląsku w XIII–XIV w., L. 1956; Wojciechowski T., O życiu i pismach Wincentego z Kielc, Pam. AU, Kr. 1885 V 33; Woroniecki J., Św. Jacek Odrowąż Kat. 1947; – Acta capitulorum Provinciae Poloniae Ordinis Praedicatorum, Ed. R. F. Madura, Romae 1972 I 4–7 (wyd. dla XIII w. przynajmniej za mało krytyczne); Archiv für österreichische Geschichte, Wien 1877 LV 139; Cod. Sil., II 108–9; Długosz, Liber benef., III 450/1; Loenertz R., Une ancienne chronique des provinciaux dominicains de Pologne, „Arch. Fratrum Praedicatorum” T. 21: 1951 s. 5 i n., (krytyczna edycja tekstu Długosza i komentarz).

Jerzy Kłoczowski

 
 
 
Za treści publikowane na forum Wydawca serwisu nie ponosi odpowiedzialności i są one wyłącznie opiniami osób, które je zamieszczają. Wydawca udostępnia przystępny mechanizm zgłaszania nadużyć i w przypadku takiego zgłoszenia Wydawca będzie reagował niezwłocznie. Aby zgłosić post naruszający prawo lub standardy współżycia społecznego wystarczy kliknąć ikonę flagi, która znajduje się po prawej stronie każdego wpisu.

Media

 

Postaci powiązane

 

Marcin Polak

1 poł. XIII w. - 1279 dominikanin
 
 
 

Postaci z tego okresu

 

w biogramy.pl

 

Bolesław Pobożny

między 1224 a 1227 - 1279-04-13
książę wielkopolski
 

Jadwiga (Śląska)

ok. 1178/80 - 1243-10-14
księżna śląska
 

Henryk II Pobożny

1196/1207 - 1241-04-09
książę śląski
 
więcej  

Postaci z tego okresu

 

w ipsb

 

Grzymisława

XII/XIII w. - 1258, po 13 VI
księżna krakowsko-sandomierska
 
więcej  
  Wyślij materiały Wyślij ankietę
 
     
Mecenas
 
Uzywamy plików cookies, aby ułatwić Ci korzystanie z naszego serwisu oraz do celów statystycznych. Jeśli nie blokujesz tych plików, to zgadzasz się na ich użycie oraz zapisanie w pamięci urządzenia. Pamiętaj, że możesz samodzielnie zarządzać cookies, zmieniając ustawienia przeglądarki.
Informację o realizacji Rozporządzenia o Ochronie Danych Osobowych (RODO) przez FINA znajdziesz tutaj.