Sunderland Seweryn Salomon (1842–1922), powstaniec styczniowy, adwokat, notariusz, działacz gospodarczy.
Ur. 1 XI w Warszawie w zasymilowanej rodzinie żydowskiej, był wnukiem Lewiego Seliga (zob.), synem Rudolfa (1819–1880), współwłaściciela fabryki fajansu w Iłży, i Marianny z Wohlów (1823–1888), spokrewnionej z Henrykiem Wohlem, dyrektorem Wydz. Skarbu Rządu Narodowego w r. 1863 i zesłańcem. Miał młodszych braci: Józefa (1851–1904) i Maksymiliana (1848–1906), inżyniera komunikacji, oraz siostrę Emmę, żonę Józefa (wcześniej Izaaka) Lesmana, matkę Bolesława Leśmiana (zob.). Bratem stryjecznym S-a był Stanisław Sunderland (zob.).
Po ukończeniu gimnazjum realnego w Warszawie, prawdopodobnie w r. 1862, rozpoczął S. studia w Inst. Politechnicznym i Rolniczo-Leśnym w Nowej Aleksandrii (obecnie Puławy). Po wybuchu powstania styczniowego, do marca 1863, walczył w oddziale płk./gen. Mariana Langiewicza, a następnie w innych formacjach powstańczych. Aresztowany przez rosyjską żandarmerię, był więziony w Radomiu i X Pawilonie Cytadeli warszawskiej.
Po upadku powstania podjął S. w r. 1864 studia na Wydz. Prawa i Administracji Szkoły Głównej Warszawskiej. Stopień magistra prawa otrzymał na Uniw. Warsz. 15 III 1870 na podstawie pracy O emfiteuzie podług prawa rzymskiego i od t.r. pracował jako adwokat w Sądzie Okręgowym w Warszawie. Od 29 III 1873 wraz z Maurycym i Aleksandrem Mańczykami dzierżawił od ojca i Ignacego Wohla fabrykę fajansu w Iłży, jednak po wycofaniu się wspólników zrezygnował z dzierżawy w sierpniu 1874. W l. 1873–5 wydawał w Warszawie tygodnik „Przyroda i Przemysł”, redagowany przez Karola Hertza, następnie Lesmana. Po odbyciu aplikacji adwokackiej otworzył jesienią 1874 kancelarię w Warszawie przy ul. Długiej. Od r. 1878 inwestował w fabrykę fajansu w Iłży, m.in. wybudował szlamiarnię, a po ponownym wydzierżawieniu w r.n. przebudował główny budynek fabryczny. Po śmierci ojca został wraz z Maurycym Hryszkiewiczem współwłaścicielem fabryki, która jednak w r. 1885 zbankrutowała. W r. 1893 przeniósł praktykę adwokacką do Odessy, gdzie otworzył kancelarię, a także rozpoczął budowę szlamiarni. Nie ukończył jej jednak i w r. 1899 wrócił do Król. Pol.; zamieszkał w Radomiu, a następnie w Warszawie. Po pożarze w r. 1903 budynków fabrycznych w Iłży wybudował w ich miejsce letnią posiadłość, w której często gościł Leśmian. W r. 1911 przyjął chrzest w Kościele ewangelicko-reformowanym. W czasie pierwszej wojny światowej, w r. 1915, zamieszkał w Iłży i w pobliskim Zwoleniu (pow. kozienicki) otworzył kancelarię notarialną. Zmarł 22 I 1922, został pochowany na cmentarzu ewangelicko-reformowanym w Warszawie.
W małżeństwie zawartym 9 VII 1876 z Gustawą z Lesmanów (zm. 1930), siostrą Józefa Lesmana, córką Bernarda, warszawskiego wydawcy i księgarza, ciotką Jana Brzechwy (właśc. Jana Wiktora Lesmana), miał S. czworo dzieci: Kazimierza Wacława (1877–1962), inżyniera technologa, Wandę (zm. 1937), zamężną Fidler, Rudolfa (1882–1942), architekta, i Czesławę Cypriannę, zwaną Celiną (1885–1956), malarkę, związaną z Leśmianem.
Ogród S-a w Iłży został wspomniany w cyklu wierszy Leśmiana „W malinowym chruśniaku”, opublikowanym w jego tomie poetyckim „Łąka” (W. 1920).
Bibliogr. historii Pol. XIX w., III vol. 1; Rymkiewicz J. M., Leśmian. Encyklopedia, W. 2001 s. 110, 329; Szulcowie, Cmentarz Ewangelicko-Reformowany, s. 228–9; Uniwersytet Warszawski. Materiały bibliograficzne, Oprac. J. Krajewska, A. Bednarz, W. 2004 cz. 2; – Bednarczyk A., „Taka cisza w ogrodzie…” Iłżeckie miłości Leśmiana, W. 1992 s. 3, 6, 14; Borowski S., Szkoła Główna Warszawska 1862–1869. Wydział Prawa i Administracji, W. 1937 s. 317; Kraushar A., Siedmiolecie Szkoły Głównej 1862–1869. Wydział Prawa i Administracji, W.–Kr. 1883 s. 263; Księga pamiątkowa Zjazdu b. wychowańców b. Szkoły Głównej w 40-tą rocznicę jej założenia, W. 1905 s. 45; Księga pamiątkowa Zjazdu b. wychowańców b. Szkoły Głównej w 50-tą rocznicę jej założenia, W. 1914 s. 71; Łopuszański P., Bolesław Leśmian, marzyciel nad przepaścią, W. 2006 s. 44–7; tenże, Leśmian, Wr. 2000 (fot.); tenże, Zofia i Bolesław Leśmianowie, Kr. 2005; Malec D., Dzieje notariatu polskiego, Kr. 2007 s. 323; Markert A. E., Gloria victis, Pruszków 2004 s. 163; Matuszewski R., Niepoprawny Istnieniowiec, w: Leśmian B., Wybór poezji, W. 1987 s. 32; Moniewski J., Fabryka fajansu w Iłży 1823–1885, Radom 1992; – Brzechwa J., Niebieski wycieruch, w: Wspomnienia o Bolesławie Leśmianie, Red. Z. Jastrzębski, L. 1966 s. 80; Sunderland J., Z moich wspomnień, W. 1990 s. 13; – AP w Radomiu: Akta S-ego z l. 1917–22, zespół 108; – „Gaz. Handl.” 1874 nr 217, 1876 nr 10; – Informacje Andrzeja i Piotra Sunderlandów z W.
Adam Redzik