INTERNETOWY POLSKI SŁOWNIK BIOGRAFICZNY INTERNETOWY POLSKI SŁOWNIK BIOGRAFICZNY INTERNETOWY POLSKI SŁOWNIK BIOGRAFICZNY
iPSB
  wyszukiwanie zaawansowane
 
  wyszukiwanie proste
 
Biogram Postaci z tego okresu
 Wiktoryn Kuczyński  h. Ślepowron     

Wiktoryn Kuczyński h. Ślepowron  

 
 
1668 - 1738-02-10
Biogram został opublikowany w 1971 r. w XVI tomie Polskiego Słownika Biograficznego.
 
 
 
Spis treści:
 
 
 
 
 

Kuczyński Wiktoryn h. Ślepowron (1668–1738), kasztelan podlaski. Był synem Walentego (zob.) i Joanny Niemirzanki, bratem Marcina (zob.). Po odbyciu nauk w kraju kształcił się za granicą. Dzięki protekcji Karola Stanisława Radziwiłła, kanclerza lit., został w r. 1687 susceptantem grodzkim, t. r. instygatorem Trybunału Piotrkowskiego, a w r. 1691 sędzią deputatem skarbowym drohickim i w n. r. łowczym mielnickim. Po śmierci króla Jana III wykazał dużo aktywności na sejmiku drohickim przedkonwokacyjnym. W r. 1697 podpisał z ziemią mielnicką elekcję Augusta II, ale w czasie wojny północnej opowiedział się po stronie Leszczyńskiego, którego w r. 1708 przyjmował w Klukowie. W r. 1710 podpisał akt generalnej konfederacji sandomierskiej i po uznaniu Augusta II szybko posuwał się w hierarchii urzędniczej. Tego jeszcze roku został podstolim mielnickim, w n. r. sędzią grodzkim drohickim, 15 IV 1712 r. chorążym mielnickim, w r. 1717 z ramienia sejmu niemego wszedł w skład sądu «przeciwko adherentom szwedzkim». Kilkakrotnie był deputatem podlaskim na Trybunał Kor. (m. in. w l. 1710–1). W r. 1730 posłował z Podlasia na sejm grodzieński. Dn. 20 X t. r. otrzymał kasztelanię podlaską (przysięgę złożył w Warszawie 1 V 1732 r.). W r. 1733 opowiadał się z synami za Leszczyńskim, czym naraził swe dobra na dewastację, a syna Mikołaja na areszt rosyjski.
Po ojcu odziedziczył K. w woj. podlaskim Klukowo, Trojanówek, Drażniewo z Wólką, Hruszniew, Górki, Mężenino, Stokowisko i Kostry oraz części na Trojanowie, Kapłanie, Łuniewie i Talatyczach. Nabył różne części Kuczyna, Kapłana, Trojanowa i Wiechowa oraz Kobylany, Korczew, Krześlin, Glinnik, Łysomice i Kalinówkę. Od Sapiehów kupił starostwo jadowskie, przejściowo posiadał dobra sterdyńskie, a prócz tego trzymał liczne zastawy i dzierżawy. Zapobiegliwy gospodarz, co roku wysyłał żyto własnymi statkami Nurcem i Bugiem do Gdańska, gdzie w przewidywaniu lepszych cen często magazynował zboże w dzierżawionych spichrzach. Rozwinął na wielką skalę gospodarkę rybną. Z lasów glinnickich (koło Brańska) spławiał duże ilości dębiny do Gdańska, a w r. 1731 znacznym kosztem postawił w Chabotkach tartak wodny. Dzięki stanowisku, majątkowi i dużym dochodom wybił się na pierwszą, po Branickich i Ossolińskich, pozycję na Podlasiu i zapewnił znaczne stanowisko swej linii mało dotychczas zamożnego rodu. Kontynuował prowadzone przez ojca zapiski odnoszące się przede wszystkim do handlu zbożem i innych wydarzeń w okresie 1698–1737. Nieliczne fragmenty zapisków K-ego i częściowo ich streszczenie ogłosił, pt. Pamiętnik Wiktoryna Kuczyńskiego, Z. Gloger („Kronika Rodzinna” W. 1893 s. 259–62). Odpis tego pamiętnika, sporządzony przez prawnuka K-ego – A. Starzeńskiego, był w posiadaniu rodziny Starzeńskich w Nowodworach.
K. ufundował kościół i klasztor dla benedyktynek w Drohiczynie (1734) oraz kościół i klasztor dominikanom w Krześlinie (1737). W r. 1734 postawił w Korczewie pałac, który projektował architekt nadworny Radziwiłłów Konceni Boni. W r. 1698 poślubił w Leśnej Anielę Chądzyńską, podstolankę drohicką, z której zostawił 2 córki: Mariannę Zaleską, kasztelanową wiską, 2. v. generałową Kamińska, i Barbarę Stanisławową Brzezińską, chorążynę nurską, oraz 5 synów: Jana, podkomorzego mielnickiego, Stefana, rektora kolegium jezuitów w Drohiczynie, Mikołaja, podstolego drohickiego, Kazimierza, podkomorzego bielskiego, i Leona (zob.). W r. 1733 dokonał działu dóbr między 4 synów. Zmarł ok. 10 II 1738 r. w Korczewie, pochowany u benedyktynek w Drohiczynie.

Podob. K-ego ma znajdować się w dziele J. J. Zaleskiego pod b. długim tytułem: Latifundia oratoria divorum laudibus, virtutibus…; – Estreicher; Maliszewski, Bibliografia pamiętników; Enc. Org.; Słow. Geogr., IV 786; Boniecki; Kossakowski S.K., Monografie historyczno-genealogiczne niektórych rodzin polskich, W. 1860 II 354; Niesiecki; Uruski; Wielądko W. W., Heraldyka, czyli opisanie herbów…, W. 1798 V; Żychliński, I 66, XII 17, XVI 232; Zielińska P., Katalog tek Glinki, Cz. I., W. 1969; – Elektorów poczet, Wyd. O. Pietruski, Lw. 1845; Teka Podoskiego, IV 17; Vol. leg., VI 100, 121; – AGAD: Arch. Roskie IX 24, Arch. Radziwiłłowskie rkp. nr 7964 (korespondencja K-ego), nr 7970; B. Czart.: rkp. 562; – Informacja P. Maliszewskiego z Ośrodka Dokumentacji Zabytków w W.
                                                                                                                                                                                                                                Wacław Szczygielski

 

 
 
 
Za treści publikowane na forum Wydawca serwisu nie ponosi odpowiedzialności i są one wyłącznie opiniami osób, które je zamieszczają. Wydawca udostępnia przystępny mechanizm zgłaszania nadużyć i w przypadku takiego zgłoszenia Wydawca będzie reagował niezwłocznie. Aby zgłosić post naruszający prawo lub standardy współżycia społecznego wystarczy kliknąć ikonę flagi, która znajduje się po prawej stronie każdego wpisu.

Media

 
 
     
Mecenas
 
Uzywamy plików cookies, aby ułatwić Ci korzystanie z naszego serwisu oraz do celów statystycznych. Jeśli nie blokujesz tych plików, to zgadzasz się na ich użycie oraz zapisanie w pamięci urządzenia. Pamiętaj, że możesz samodzielnie zarządzać cookies, zmieniając ustawienia przeglądarki.
Informację o realizacji Rozporządzenia o Ochronie Danych Osobowych (RODO) przez FINA znajdziesz tutaj.