INTERNETOWY POLSKI SŁOWNIK BIOGRAFICZNY INTERNETOWY POLSKI SŁOWNIK BIOGRAFICZNY INTERNETOWY POLSKI SŁOWNIK BIOGRAFICZNY
iPSB
  wyszukiwanie zaawansowane
 
  wyszukiwanie proste
 
Biogram Postaci z tego okresu
 (Ludwik) Mieczysław Spiechowicz (Boruta-Spiechowicz)      Mieczysław Spiechowicz, wizerunek na podstawie fotografii z lat 1930-ych.

(Ludwik) Mieczysław Spiechowicz (Boruta-Spiechowicz)  

 
 
Biogram został opublikowany w 2002 r. w XLI tomie Polskiego Słownika Biograficznego.
 
 
 
Spis treści:
 
 
 
 
 

Spiechowicz (Boruta-Spiechowicz) Mieczysław Ludwik, pseud.: Boruta, Kopa, przybrane nazwisko Stanisław Morawski (1894–1985), generał brygady WP. Ur. 20 II w Rzeszowie, był piętnastym dzieckiem Stanisława, właściciela małego sklepu mięsnego, i Anieli z Zatorskich.

W r. 1903 rodzina Spiechowiczów przeniosła się do Warszawy, gdzie ojciec po dwóch latach zmarł. S. uczęszczał najpierw do szkoły państwowej rosyjskiej (1903–5), następnie szkoły Jadwigi Cichińskiej (do r. 1907). Podczas strajku szkolnego 1905 r. kolportował ulotki i uczestniczył w pochodach i manifestacjach. Potem uczył się w siedmioklasowym gimnazjum realno-filologicznym – Szkole Jana Kreczmara, popieranej przez Tow. Kultury Polskiej (potem Szkoła Michała Kreczmara). Działał w polskim skautingu: był członkiem Drużyny im. Romualda Traugutta, a następnie instruktorem skautowskim. Gimnazjum ukończył w r. 1913 i t.r. wraz z grupą kolegów wyjechał do Belgii, aby w ten sposób uchylić się od obowiązkowej służby w armii austro-węgierskiej. W Antwerpii odbył kurs wstępny i złożył egzamin do Akad. Handlowej. Tutaj też w listopadzie 1914 wstąpił do Związku Strzeleckiego, w którym ukończył szkołę podoficerską.

W chwili wybuchu pierwszej wojny światowej S., jako poddany austriacki, został internowany i po trzech dniach odstawiony do granicy niemieckiej; do Krakowa dotarł w 2. poł. sierpnia i wstąpił do oddziałów strzeleckich, a następnie do 1. kompanii 1. baonu 2. pp Legionów Polskich (Leg. Pol.). W pułku tym, który następnie wszedł w skład 2. Brygady Leg. Pol., S. odbył kampanię karpacką, uczestniczył m.in. w bitwie pod Mołotkowem (29 IX 1914). Służył kolejno jako dowódca sekcji, plutonu, kompanii i baonu, najpierw w stopniu kaprala, następnie – chorążego (22 V 1915), od 26 V t.r. – podporucznika. Dn. 13 VI w czasie walk pod Rokitną został ciężko ranny i leczył się następnie w szpitalach. Od listopada 1915 do maja 1917 dowodził kompanią 2. pp Leg. Pol., od 22 XI 1916 jako porucznik; w r. 1917 ukończył kurs oficerów pułku w Zambrowie. Po kryzysie przysięgowym 1917 r. wraz z żołnierzami 2. Brygady S. wszedł w skład Polskiego Korpusu Posiłkowego (PKP), który pod koniec sierpnia przerzucono do Przemyśla, a w październiku 1917 – na Bukowinę. Po pokoju brzeskim, w nocy z 15 na 16 II 1918 wziął udział w przebiciu się oddziałów PKP pod dowództwem płk. Józefa Hallera przez linię frontu na stronę rosyjską pod Rarańczą. Przedzierając się z 11. kompanią 2. pp przez kordony austriackie otworzył przejście dla reszty oddziałów. Dn. 1 III t.r. awansował do stopnia kapitana. Po połączeniu się 2. Brygady z II Korpusem Polskim w Sorokach nad Dniestrem i przejęciu dowództwa Korpusu przez Hallera w poł. kwietnia został wysłany z Humania do Warszawy, aby wręczyć Radzie Regencyjnej memoriał Hallera o położeniu jednostek polskich na Ukrainie. Po spełnieniu misji powrócił do II Korpusu i wziął udział w bitwie pod Kaniowem (11 V 1918). W wyniku rozbicia oddziałów polskich dostał się do niewoli niemieckiej, ale szybko zbiegł. Następnie przedostał się do Kijowa, gdzie wszedł w skład delegacji, która udała się do Rostowa nad Donem do gen. M. Aleksiejewa, dowódcy Armii Ochotniczej walczącej z bolszewikami, dla omówienia możliwości utworzenia przy niej Oddziału Polskiego, przy poparciu francuskim. Wyznaczony na dowódcę VII Rejonu Organizacji Werbunkowo-Agitacyjnej, obejmującej zabór austriacki oraz okupowaną przez Austriaków południową część Królestwa, otrzymał polecenie powrotu do kraju. W październiku t.r. przedarł się do Lwowa, a następnie – Krakowa. Tam jednak, po rozmowach z gen. Bolesławem Roją i przedstawicielami Polskiej Organizacji Wojskowej (POW), postanowiono zaprzestać wysyłania konspiratorów nad Don, gdyż uznano, że kadry wojskowe mogą być przydatne w Galicji podczas likwidacji panowania austriackiego. Na polecenie komendanta Krakowa, ppłk. Michała Tokarzewskiego-Karaszewicza, powrócił do Lwowa. Przybył tam na kilka dni przed rozpoczęciem walk z Ukraińcami. Od 2 XI do 5 XI był komendantem punktu obrony miasta przy szkole powszechnej im. H. Sienkiewicza, a następnie komendantem II Grupy WP (obejmującej IV i V odcinek obrony). Dn. 7 XI przeprowadził śmiałe uderzenie na wieś Skniłów. Za obronę Lwowa awansował 27 II 1919 do stopnia majora. Dowódca Armii «Wschód», gen. Tadeusz Jordan-Rozwadowski, zlecił S-emu misję zorganizowania dywersji (powstania) na tyłach przeciwnika w rejonie Stanisławowa i w tym celu rozkazał zameldować się w Paryżu u Wodza Naczelnego Armii Polskiej we Francji, gen. Hallera, oraz powrócić stamtąd z jednym batalionem. Haller zatrzymał jednak S-a we Francji i powierzył mu dowództwo najpierw 1. p., a następnie 3. p. strzelców (styczeń–marzec 1919). Do Polski powrócił S. w kwietniu 1919 wraz z oddziałami Armii Hallera. Skierowany do Małopolski Wschodniej wziął udział w ofensywie na Łuck, Równe i Tarnopol jako zastępca dowódcy, a następnie dowódca 19. p. strzelców (przemianowanego początkowo na 143. pp strzelców kresowych, a od marca 1920 na 4. p. strzelców podhalańskich). Otrzymał stopień podpułkownika ze starszeństwem od 1 VI 1919. Dn. 17 V r.n. rozchorował się S. na tyfus plamisty i leczył w szpitalach na Lubelszczyźnie. Do pułku powrócił 1 VII i w składzie Grupy Uderzeniowej Naczelnego Wodza (NW) Józefa Piłsudskiego walczył nad Wieprzem. Podczas bitwy o przeprawę przez Bug pod Grannem (20 VIII), w energicznym ataku wyparł nieprzyjaciela z jego stanowisk i zajął w pościgu wieś Pierlejewo. Za ten czyn otrzymał Order Virtuti Militari V kl. Następnie walczył pod Lidą, po czym w listopadzie odkomenderowany został na kurs informacyjny dla wyższych dowódców. W tym czasie zaczął używać swego przydomka legionowego jako części nazwiska: Boruta-S.

W gronie pięciu oficerów, którzy odznaczyli się w czasie wojny, 1 I 1921 dołączony Boruta-S. został do drugiego roku II kursu Wojennej Szkoły Sztabu Generalnego. Po jego ukończeniu i awansie do stopnia podpułkownika Sztabu Generalnego (dyplomowanego) został kolejno szefem sztabu 8. DP w Modlinie (1 XI 1921 – 31 X 1922), dowódcą 32. pp tamże (listopad 1922 – październik 1924), zastępcą szefa sztabu Dowództwa Okręgu Korpusu nr VII w Poznaniu (31 X 1924 – maj 1925). Dn. 18 XII 1924 mianowany został pułkownikiem dyplomowanym (starszeństwo: 15 VIII t.r.). Następnie był dowódcą 71. pp w Zambrowie (maj 1925 – sierpień 1926). W czasie zamachu majowego 1926 r. Boruta-S. opowiedział się po stronie rządowej i na czele 71. pp (w sile 8 oficerów i 183 szeregowców) przybył do Warszawy. W czasie starcia z 36. pp Legii Akademickiej na Pradze jeden z batalionów przeszedł na stronę Piłsudskiego (w relacji z grudnia 1982 Boruta-S. twierdził, że uczyniło to tylko dwóch oficerów). Po wycofaniu się z Warszawy pułk powrócił do stałego miejsca postoju. Piłsudski nie wyciągnął żadnych konsekwencji z faktu opowiedzenia się Boruty-S-a po stronie rządowej. Od sierpnia 1926 do grudnia 1928 Boruta-S. był w nowo powstałym Generalnym Inspektoracie Sił Zbrojnych (GISZ) I oficerem najpierw – sztabu Inspektora Armii gen. Edwarda Śmigłego-Rydza, a następnie – generała do prac przy GISZ, Gustawa Orlicz-Dreszera. Dzięki poparciu tego ostatniego od grudnia 1928 objął stanowisko zastępcy dowódcy (dowódca piechoty dywizyjnej) 20. DP w Baranowiczach, a w r. 1934 dowództwo Podhalańskiej 22. DP Górskiej w Przemyślu. Dn. 19 III 1936 został mianowany generałem brygady. Opinie służbowe sprzed r. 1939 głosiły, że był Boruta-S. dowódcą inteligentnym, pracowitym, opanowanym, wymagającym, energicznym, «z charakterem i zacięciem», ale także «w służbie opryskliwym». W okresie międzywojennym Boruta-S. publikował artykuły z teorii wojskowości na łamach „Przeglądu Piechoty” oraz wspomnienia z okresu walk o niepodległość, m.in. Przejście pod Rarańczą II brygady legionów („Polska Zbrojna” 1929), Działania pod Rarańczą (w: „Rarańcza”, W. 1933), Wspomnienia dowódcy 11. kompanii 2 pp Legionów („Przegl. Piechoty” 1937 nr 2), Przebicie się II brygady pod Rarańczą („Żołnierz Legionów i POW” 1938 nr 1), Walka o Lwów („Obrona Lwowa”, Lw. 1933 I).

W końcu marca 1939, podczas przygotowań obronnych Polski, w ramach Armii «Kraków» utworzono Grupę Operacyjną (GO) «Bielsko» składająca się z 6. i 21. DP, której kierownictwo powierzono Borucie-S-owi. Od pierwszego dnia wojny jego GO znalazła się w ciężkim położeniu, powstrzymując przeważające siły niemieckie, zacięte walki stoczyła pod Pszczyną (1–2 IX), nad Sołą pod Rajskiem (4 IX), a pod Skawiną (5 IX) broniła dostępu do Krakowa. Dn. 3 IX dotychczasową GO «Bielsko» przemianowano na GO «Boruta». Dn. 6 IX rozkazem naczelnego dowództwa GO «Boruta» została wraz z częścią Armii «Kraków» podporządkowana gen. Kazimierzowi Fabrycemu, dowódcy Armii «Karpaty» (weszła w skład nowo tworzonej Armii «Małopolska»), który zadecydował wówczas o opuszczeniu linii Dunajca. Pozbawione osłony w czasie przeprawy przez tę rzekę dywizje GO «Boruta» (24. DP odeszła 7 IX rano za Wisłokę, zaś 10. Brygada Kawalerii płk. Stanisława Maczka podporządkowana GO «Boruta» jeszcze 4 IX otrzymała rozkaz natychmiastowego odejścia w rejon Rzeszowa) stoczyły w dn. 7–8 IX ciężkie walki pod Biskupicami. Boruta-S., stacjonujący wówczas w Zassowie, był przekonany o rozbiciu swej GO i popadł w depresję. Tymczasem oddziały GO w czasie nocnych walk wywalczyły sobie przejście, przeprawiły się na prawy brzeg Dunajca i bez dalszych rozkazów wycofały się za Wisłokę. Boruta-S. udał się następnie do Przemyśla, do sztabu Armii «Małopolska», gdzie połączył się ze swoim sztabem; 10–11 IX dowództwo i oddziały GO «Boruta» znalazły się już na prawym brzegu Sanu, gdzie skoncentrowano się w czworoboku: Leżajsk – Rudnik – Tarnogród – Biłgoraj. Następnie oddziały grupy Boruty-S-a biły się nad Tanwią (15–16 IX), a od 17–20 IX brały udział w walkach w rejonie Tomaszowa Lubelskiego. Boruta-S., po nieudanych próbach przebicia się z okrążenia, nie chcąc składać broni, w nocy z 18 na 19 IX pod Narolem z plutonem żołnierzy uszedł z okrążenia; 23 IX dotarł do Lwowa, na drugi dzień po zajęciu miasta przez Armię Czerwoną.

Już 23 IX 1939 wstąpił Boruta-S. do tworzonej przez gen. Mariana Januszajtisa-Żegotę tajnej organizacji p.n. Polska Organizacja Walki o Wolność (POWW), związanej ze Stronnictwem Narodowym, i został jego zastępcą. Po aresztowaniu przez NKWD Januszajtisa, został jej komendantem (od 27 X). Zajmował się m.in. zorganizowaniem przerzutu oficerów polskich i zagranicznych. We Lwowie występował jako Kopa i Stanisław Morawski. Wg Władysławy Piechowskiej, kierowniczki łączności i sekretarza POWW, był inicjatorem powstałej na przełomie października i listopada Rady Narodowej – organizacji skupiającej przedstawicieli polskich partii politycznych. Czując się zagrożony aresztowaniem postanowił wyruszyć do Francji. Po przekazaniu dowództwa płk. Jerzemu Dobrowolskiemu, wyjechał ze Lwowa do Przemyśla. Schwytany 11 XI nad granicą węgierską, został osadzony najpierw w areszcie sowieckim w Rafajłowej, a następnie w więzieniach: Nadwórnej, Stanisławowa, Czerkasów i w końcu we Lwowie. Już po jego aresztowaniu w instrukcji z 4 XII powołującej ZWZ, skierowanej do komendanta wojskowego obszaru ZWZ nr 1 w Warszawie płk. Stefana Roweckiego, a podpisanej przez NW gen. Władysława Sikorskiego i komendanta głównego ZWZ gen. Kazimierza Sosnkowskiego, przeznaczono Borutę-S-a (pod pseud. Kopa) na stanowisko komendanta obszaru nr 2 w Białymstoku. Tymczasem Boruta-S. po zidentyfikowaniu, że jest generałem WP, przeniesiony został do moskiewskiego więzienia na Łubiance. Tutaj jesienią 1940 NKWD prowadziło z polskimi generałami, w tym z Borutą-S-em, rozmowy w sprawie zorganizowania na wypadek wojny z Niemcami oddziałów polskich w ZSRR. Komisarz ludowy spraw wewnętrznych Ł. Beria zaproponował mu dowództwo polskiej dywizji. Boruta-S. odrzucił propozycję współpracy bez uprzedniego porozumienia się z gen. Sikorskim. W następstwie odmowy został przeniesiony do więzienia na Butyrkach i umieszczony w ciemnicy pod tzw. Basztą Koczubieja. Zwolniony został z więzienia w wyniku układu Sikorski–Majski (30 VII 1941). NW gen. Sikorski, na wniosek dowódcy Armii Polskiej w ZSRR gen. W. Andersa, mianował go 27 VII t.r. dowódcą 5. DP. Boruta-S. przybył do niej 8 IX i prowadził szkolenia najpierw w Tatiszczewie koło Saratowa (tam w grudniu 1941 podczas wizyty Sikorskiego w ZSRR odbył się przegląd całej 5. DP), a następnie w Dżałał-Abad w Republice Kirgiskiej, gdzie dywizja otrzymała bazę na przełomie stycznia i lutego 1942. Szefem sztabu dywizji został ppłk. dypl. Zygmunt Berling. Jego współpraca z Borutą-S-em początkowo układała się dobrze. Wkrótce jednak doszło do konfliktu, w wyniku którego Berling odszedł z dywizji i został komendantem bazy ewakuacyjnej w Krasnowodzku. Wg ambasadora RP Stanisława Kota, Boruta-S. w przeciwieństwie do Andersa wyrażał gotowość walki z Niemcami u boku Armii Czerwonej. Wobec Berlinga nazwał Boruta-S. porozumienie z ZSRR «mniejszym złem».W związku z tym został 23 III odwołany ze stanowiska dowódcy dywizji, w zamian miał otrzymać dowództwo przyszłego korpusu na Środkowym Wschodzie. Po ewakuacji z ZSRR Boruta-S. został skierowany do dyspozycji NW; przybył do Londynu, gdzie ciężko rozchorował się. Po wyzdrowieniu objął po gen. Marianie Kukielu dowództwo I Korpusu Polskiego w Szkocji (26 IX 1942). W marcu 1945 p.o. NW gen. W. Anders zwolnił Borutę-S-a z czynnej służby. Dn. 7 VII t.r. podpisał Boruta-S. wraz z trzema innymi generałami (Izydor Modelski, Gustaw Paszkiewicz, Bronisław Prugar-Ketling) odezwę wzywającą żołnierzy polskich na Zachodzie do powrotu do kraju. Odtąd pozostawał w dyspozycji ministra obrony narodowej. W tych okolicznościach Anders oskarżył go publicznie, że podczas śledztwa NKWD w Moskwie załamał się. Oburzony Boruta-S. odwołał się do sądu generalskiego, który stwierdził w sierpniu 1945, że jego zachowanie było nienaganne.

Jako jeden z pierwszych, Boruta-S. powrócił do Polski 23 XII 1945. Na tę decyzję mógł wpłynąć także fakt, że jego dawny dowódca Michał Rola-Żymierski był ministrem obrony narodowej w Tymczasowym Rządzie Jedności Narodowej. Powierzył on Borucie-S-owi 7 II 1946 stanowisko zastępcy szefa Dep. Piechoty MON. Dn. 30 VII t.r., podczas referendum, Boruta-S. wniósł formalne zażalenie na jawny sposób głosowania żołnierzy. Kierownictwo MON uznało ten krok za nieodpowiedzialny i 25 VII t.r. przeniosło go do rezerwy. Od ówczesnego ministra rolnictwa Stanisława Mikołajczyka (którego był gorącym zwolennikiem) otrzymał wówczas – jako osadnik wojskowy – gospodarstwo rolne (6 ha) w Skolwinie pod Szczecinem. Pracując wraz z żoną prowadził je do r. 1964. Po sprzedaży posiadłości przeniósł się do Zakopanego, gdzie wybudował niewielki dom w stylu góralskim. Odtąd poświęcił się sprawom bytowym swoich podkomendnych. Dbał o ich odznaczenia, otaczał opieką groby żołnierskie i pomniki ku czci poległych. W ostatnim okresie swego życia brał udział w zebraniach kombatanckich u prymasa Stefana Wyszyńskiego. Nawiązał też więzy z metropolitą krakowskim Karolem Wojtyłą (późniejszym papieżem Janem Pawłem II). W r. 1968 wraz z gen. Romanem Abrahamem rozpoczął starania u władz o konserwację cmentarza Orląt we Lwowie. W sierpniu 1971 obaj doprowadzili do odsłonięcia tablicy ku czci lwowskich Orląt w Kaplicy Matki Boskiej Częstochowskiej na Jasnej Górze. Dn. 3 V 1976, na żołnierskim apelu zorganizowanym z wyższymi oficerami II Rzeczypospolitej, ofiarował na Jasnej Górze, jako wotum, swe insygnia Orderu Virtuti Militari oraz inne najwyższe odznaczenia, na znak protestu przeciw odznaczeniu przez władze PRL sekretarza generalnego KC Komunistycznej Partii Związku Radzieckiego L. Breżniewa Krzyżem Wielkim Orderu Virtuti Militari. We wrześniu 1981 wziął udział jako honorowy gość w I Zjeździe NSZZ Solidarność w Gdańsku. Zmarł 13 X 1985 w Zakopanem i pochowany został na cmentarzu Nowym przy ul. Nowotarskiej w kwaterze legionowej. Odznaczony był m.in.: Orderem Virtuti Militari V kl., Krzyżem Niepodległości z Mieczami, Orderem Polonia Restituta IV kl., Krzyżem Walecznych siedmiokrotnie, Złotym Krzyżem Zasługi, oraz Krzyżem Kawalerskim Legii Honorowej.

Boruta-S. był żonaty dwukrotnie; z Ireną Morawską, z którą miał dwoje dzieci: córkę Irenę (ur. 1920), zamężną Chmielewską, i syna Wojciecha (ur. 1923), inżyniera, zamieszkałego w Kanadzie, oraz z Norą Margerison.

W r. 1986 w bazylice Paulinów w Leśnej Podlaskiej odsłonięto tablicę ku czci Boruty-S-a, zaś w r. 1989 poświęcono tamże dzwon niepodległości im. gen. Boruty-S-a.

W ocenie Z. Berlinga był Boruta-S. «zdolnym generałem; umiał być ujmującym i miłym; w prostych, przekonywujących, nieraz lapidarnie wypowiedzianych słowach umiał trafić do serc żołnierskich i zdobyć ich zaufanie; jako zdecydowany neurastenik, dla bezpośrednich współpracowników był trudnym przełożonym».

 

Fot. w Arch. Dokumentacji Mechanicznej w W.: sygn. MIRE 152 (portret), sygn. MIRE 154 (zbiorowa), sygn. IKC P-1996-7 (zbiorowa, Rzym 1937), sygn. IKC P-3001, 3296 (Lw. 1933), sygn. IKC W-11-33, IKC W-505; – Kryska-Karski – Żurakowski, Generałowie; Mierzwiński Z., Generałowie II Rzeczypospolitej, W. 1990–5 I–II; Naczelni wodzowie i wyżsi dowódcy Polskich Sił Zbrojnych na Zachodzie, W. 1995; Stawecki P., Oficerowie dyplomowani wojska Drugiej Rzeczypospolitej, Wr. 1997 (fot.); tenże, Słownik biograficzny generałów Wojska Polskiego 1918–1939, W. 1994; – Nicieja S., Cmentarz obrońców Lwowa, Wr. 1999; – Bargiełowski D., Po trzykroć pierwszy. Michał Tokarzewski-Karaszewicz, W. 2000 I 378–9 (fot.), 380, 382, 385–6; Biegański W., Polskie Siły Zbrojne na Zachodzie 1939–1945, W. 1990 (fot.); Dalecki R., Armia „Karpaty” w wojnie obronnej 1939 r., Rzeszów 1989 (fot.); Filipow K., Krzyż i Medal Niepodległości, Białystok 1998 s. 19 (reprod. legitymacji Boruty-S-a z Krzyżem Niepodległości z Mieczami); Garlicki A., Przewrót majowy, W. 1978; Generał Ludwik Mieczysław Boruta-Spiechowicz 1894–1985, Oprac. K. Chmielewski, Z. Węcławik, Szczecin 1997; Głowacki A., Sowieci wobec Polaków na ziemiach wschodnich II Rzeczypospolitej 1939–1941, Ł. 1998; Jaczyński S., Zygmunt Berling. Między sławą a potępieniem, W. 1993; Jurga T., Obrona Polski 1939, W. 1990 (fot.); Kukiel M., Generał Sikorski. Żołnierz i mąż stanu Polski walczącej, Londyn 1981; Kuropieska J., O opiniowaniu oficerów Armii II Rzeczypospolitej, „Wojsk. Przegl. Hist.” 1970 nr 3 s. 332; Lis J., Geneza tworzenia Polskich Sił Zbrojnych w ZSRR i umowy polsko-sowieckiej, „Niepodległość” 1948 s. 144, 193; Nicman Z., Gen. M. Boruta-Spiechowicz, „Przeżyłem chwile i ciężkie, i piękne”. W setną rocznicę urodzin, „Polska Zbrojna” 1994 nr 36 (fot.); Obrona Lwowa, 1–22 listopada 1918, Lw. 1933–9 I–III; Olstowski P., Generał Gustaw Orlicz-Dreszer (1889–1936), Tor. 2000; Poksiński J., „TUN” Tatar–Utnik–Nowicki, W. 1992; Porwit M., Komentarze do historii polskich działań obronnych 1939 roku, W. 1969–78 I–III; Siedlecki J., Losy Polaków w ZSRR w latach 1939–1986, Londyn 1988; Siemaszko Z. S., Generałowie polscy w rękach sowieckich, „Zesz. Hist.” 1988 z. 85; Steblik W., Armia „Kraków” 1939, W. 1989; Szeremeta B., Związek Walki Zbrojnej zwalczany przez NKWD we Lwowie 1939–1941, Wr. 1998 (fot.); Walki formacji polskich na Zachodzie 1939–1945, Red. W. Biegański, W. 1981; Węgierski J., Lwów pod okupacją sowiecką 1939–1941, W. 1991; tenże, Obsada Lwowskiego Obszaru SZP–ZWZ–AK–NIE w latach 1939–1945, Kr. 2000; W 50-lecie powstania Wyższej Szkoły Wojennej w Warszawie, Oprac. W. Chocianowicz, Londyn 1969; Zawilski A., Bitwy polskiego września, W. 1972 I–II; Żaroń P., Armia Andersa, Tor. 1990; – Lista starszeństwa oficerów Legionów Polskich 12 IV 1917, W. 1917; Roczn. oficerski, W. 1923, 1924, 1928, 1932, 1934 (rezerwa); Woreyd. Almanach, W. 1928; – Agresja sowiecka na Polskę w świetle dokumentów 17 września 1939, T. 2: Działania Frontu Ukraińskiego, W. 1996; Anders W., Bez ostatniego rozdziału. Wspomnienia z lat 1939–1946, Londyn 1959; AK w dokumentach, I; Berling Z., Wspomnienia, W. 1990 I–III; Berlingowa M., Bliżej prawdy, W. 1990 s. 25, 27–8, 31–6, 58; Bohusz-Szyszko Z., Czerwony sfinks, Londyn 1993 s. 77, 79–81, 165; Haller J., Pamiętniki, Londyn 1964; Jasnorzewska z Kossaków M., Listy do przyjaciół i korespondencja z mężem (1928–1945), Wyd. K. Olszański, Kr. 1998; Kopański S., Wspomnienia wojenne 1939–1946, Londyn 1972, W. 1990; Kot S., Listy z Rosji do gen. Sikorskiego, Londyn 1956; Kozłowski E., Stawecki P., Protokoły z posiedzeń Ścisłej Rady Wojennej i Inspektorów Armii za lata 1926–1932, Studia i Mater. do Hist. Wojsk. T. 24: 1981 cz. 1 s. 297; Kuropieska J., Nieprzewidziane przygody, Kr. 1988; tenże, Wspomnienia oficera sztabu 1934–1939, Kr. 1984 s. 338–43; Maczek S., Od podwody do czołga, L.–Londyn 1990; Mączyński C., Boje lwowskie, W. 1921 I–II; Penczek F., Generał. Fragmenty rozmowy z gen. Mieczysławem Borutą-Spiechowiczem (grudzień 1982), „Tyg. Powsz.” 1985 nr 45; Polscy jeńcy wojenni w ZSRR 1939–1941. Instytut Nauk Politycznych PAN. Z archiwów sowieckich, W. 1992 I 43; Pol. Siły Zbrojne, I cz. 2 s. 242, 249, 260, 267, 677–678, 691, 712, III 417, 430–1, 434, 445, 448–9, III cz. 4, s. 315–16, 321, 330, 343, 345–9, 353–4; Sosnkowski K., Cieniom września, W. 1989; Strumph-Wojtkiewicz S., Wbrew rozkazowi. Wspomnienia oficera prasowego 1939–1945, W. 1972 s. 198–9, 207, 233, 238, 255, 292; Wrzesień 1939 w relacjach i wspomnieniach, Oprac. M. Cieplewicz, E. Kozłowski, W. 1989; – „Tyg. Powsz.” 1986 nr 3 (K. B. Berling-Michajlikowa i A. Robakiewicz), nr 8 (K. Bunsch, A. Romanowski); – Nekrologi i wspomnienia pośmiertne z r. 1985: „Dzien. Pol.” nr 246, „Przegl. Karol.” nr 45 (W. Ziembiński), „Tyg. Powsz.” nr 32, 43, „Życie Warszawy” nr 243; – B. Jag.: sygn. Przyb. 6/88 (koresp. i papiery Boruty-S-a); B. Nauk. PAU i PAN w Kr.: sygn. 7982; B. Pol. w Paryżu: sygn. 1142–1143; CAW: Akta personalne, w tym własnoręczny życiorys Boruty-S-a dot. okresu I wojny światowej (fot.); Inst. J. Piłsudskiego w Nowym Jorku: sygn. A06, Spuścizna po J. Jakliczu (koresp. Boruty-S-a).

Piotr Stawecki

 

 

Powyższy tekst różni się w pewnych szczegółach od biogramu opublikowanego pierwotnie w Polskim Słowniku Biograficznym. Jest to wersja zaktualizowana, uwzględniająca opublikowane w późniejszych tomach PSB poprawki i uzupełnienia.    

 

 
 

Powiązane zdjęcia

   

Powiązane audio

   

Chmura tagów

TAGI

Za pomocą tagów oznaczamy powiązania tematyczne postaci. Pozwalają one eksplorować serwis wg wybranych przez redakcję najważniejszych tematów dla danej postaci.

wojna z bolszewikami 1919-1920, Legiony Polskie - II Brygada, Armia Polska we Francji (Błękitna Armia), kampania wrześniowa 1939, okupacja sowiecka, kariera wojskowa, Związek Strzelecki, gimnazjum w Warszawie, rana w boju (ciężka), bitwa pod Rarańczą 1918, bitwa pod Kaniowem 1918, niewola niemiecka, więzienie na Łubiance, okres wojen światowych, prowadzenie gospodarstwa rolnego, powrót do PRL, Polski Korpus Posiłkowy, Armia "Kraków", walki o Lwów 1919, ruch skautowski, NIEPODLEGŁA armia, Armia Polska w ZSRS (Andersa), walki z Ukraińcami 1918, bitwa pod Mołotkowem 1914, bitwa pod Rokitną 1915, bitwa warszawska 1920, walki o Lwów 1918, Generalny Inspektorat Sił Zbrojnych, Armia "Małopolska", obrona legalnych władz 1926, kampania karpacka 1914, ucieczka z niewoli niemieckiej, Korpus Polski (1.) w Szkocji, Korpus Polski (2.) w Rosji, przyjaźń z Karolem Wojtyłą, kurs wojenny Szkoły Sztabu Generalnego (2.), Zjazd NSZZ "Solidarność" 1981, bitwa pod Lidą 1920, Dowództwo Okręgu Korpusu nr VII w Poznaniu, artykuły o wojskowości, wspomnienia legionowe, Polska Organizacja Walki o Wolność, więzienie Butyrki w Moskwie, Dywizja Piechoty (5. Wileńska) w ZSSR, Cmentarz Nowy w Zakopanem, działalność kombatancka, Krzyż Niepodległości z Mieczami, Krzyż Walecznych x7, Złoty Krzyż Zasługi, Order Legii Honoru (Francja, krzyż kawalerski), dzieci - 2, w tym syn (osób zm. 1951-2000), patroni ulic w kilku miastach, patroni jednostek wojskowych, Order Virtuti Militari (II RP, Krzyż Srebrny), Order Odrodzenia Polski (komandoria), Order Odrodzenia Polski (II RP, krzyż oficerski), Order Odrodzenia Polski (II RP, krzyż kawalerski), małżeństwa - 2 (osób zm. 1976-2000)
 
Za treści publikowane na forum Wydawca serwisu nie ponosi odpowiedzialności i są one wyłącznie opiniami osób, które je zamieszczają. Wydawca udostępnia przystępny mechanizm zgłaszania nadużyć i w przypadku takiego zgłoszenia Wydawca będzie reagował niezwłocznie. Aby zgłosić post naruszający prawo lub standardy współżycia społecznego wystarczy kliknąć ikonę flagi, która znajduje się po prawej stronie każdego wpisu.

Media

 

Chmura tagów

 
 

Postaci z tego okresu

 

w biogramy.pl

 

Bolesław Bogdan Piasecki

1915-02-18 - 1979-01-01
prawnik
 

Jan Piekałkiewicz

1892-09-19 - 1943-06-19
ekonomista
 
więcej  

Postaci z tego okresu

 

w ipsb

 

Aleksander Saloni

1866-06-26 - 1937-06-25
pedagog
 

Michał Sobeski

1877-09-03 - 1939-12-14
estetyk
 
więcej  
  Wyślij materiały Wyślij ankietę
 
     
Mecenas
 
Uzywamy plików cookies, aby ułatwić Ci korzystanie z naszego serwisu oraz do celów statystycznych. Jeśli nie blokujesz tych plików, to zgadzasz się na ich użycie oraz zapisanie w pamięci urządzenia. Pamiętaj, że możesz samodzielnie zarządzać cookies, zmieniając ustawienia przeglądarki.
Informację o realizacji Rozporządzenia o Ochronie Danych Osobowych (RODO) przez FINA znajdziesz tutaj.