INTERNETOWY POLSKI SŁOWNIK BIOGRAFICZNY INTERNETOWY POLSKI SŁOWNIK BIOGRAFICZNY INTERNETOWY POLSKI SŁOWNIK BIOGRAFICZNY
iPSB
  wyszukiwanie zaawansowane
 
  wyszukiwanie proste
 
Biogram Postaci z tego okresu

Walenty Odymalski  

 
 
ok. 1620 - 1680
Biogram został opublikowany w 1978 r. w XXIII tomie Polskiego Słownika Biograficznego.
 
 
 
Spis treści:
 
 
 
 
 

Odymalski Walenty (ok. 1620–1680), poeta duchowny katolicki. Pochodził prawdopodobnie z szlachty mazowieckiej, z rodziny osiadłej w miasteczku Secemin (woj. sandomierskie), gdyż O. pisał się z Secemina. W r. 1642 uzyskał w Akad. Krak. stopień bakałarza, w t.r. ukazał się pierwszy znany utwór O-ego Żałoba pogrzebowa na zeście Zofiej Opalińskiej dedykowany marszałkowi w. kor. Łukaszowi Opalińskiemu. Przed r. 1654 przyjął święcenia kapłańskie. W styczniu 1654 był komendarzem kościoła secemińskiego. W połowie t.r. prosił Aleksandra Koniecpolskiego o zmniejszenie kary pewnemu mieszczaninowi secemińskiemu, który lżył i spotwarzał O-ego i jego ojca, «w tym przynajmniej, aby na zdrowiu nie był karany». Na liście O-ego wystosowanym w tej sprawie została odciśnięta pieczęć z herbem Poraj i literami «V O» nad różą. W r.n. O. prowadził spór z prepozytem secemińskim o dochody należne komendarzowi.

Jan Brożek w liście do bpa Andrzeja Leszczyńskiego charakteryzował młodego O-ego jako «pięknych nadziei ziarnko» i zarazem człowieka ubogiego, który «boi się, aby jako poeta nie umarł w nędzy, pełen sławy, a próżen chleba». Zdaje się, że wstawiennictwo Brożka pomogło O-emu zdobyć stanowisko komendarza secemińskiego, ale próby pozyskania sobie kolejnych protektorów nie przyniosły wyraźnych korzyści. Przez ok. 20 lat pozostawał O. na podrzędnym stanowisku komendarza (w aktach parafii secemińskiej nazwany jest po prostu wikariuszem), dopiero w r. 1678, gdy uczynił zapis na pokrycie dachu odbudowywanego po pożarze klasztoru Norbertanek w Busku i na obicie blachą kopuły klasztornego kościoła, wymieniony jest w akcie donacyjnym (wspomnianym w „Bibl. Warsz.” 1854) z tytułami kanonika sandomierskiego, dziekana kijewskiego i plebana sędziejowickiego. Tytuły owe nie znajdują jednak potwierdzenia w aktach kapituły sandomierskiej, a w aktach wizytacji dekanatu kijewskiego z r. 1679 w ogóle nie został wspomniany. Trzeba się więc liczyć ze złym odczytaniem aktu donacyjnego przez dziewiętnastowiecznego informatora i przeinaczeniem nazw miejscowości. Na podstawie przedrukowanego zapisu można wszakże przyjąć, że O. postąpił w godnościach kościelnych.

O. utrzymywał związki z Krakowem i Akad. Krak., miał znajomych wśród jej profesorów, dzięki czemu historiograf Akademii Stanisław Józef Bieżanowski i Jan Rudzki opatrzyli swymi wierszami obszerną mesjadę O-ego pisaną oktawą, pt. Świata naprawionego od Jezusa Chrystusa… ksiąg dziesięć (Kr. 1671). Trzy pierwsze księgi były drukowane w Krakowie już w r. 1663. Także pozostałe poezje O-ego drukowane były wyłącznie w Krakowie. Są to: Nenie żałobne na zejście Joanny Barbary Koniecpolskiej (1654), Żałosna postać Korony Polskiej (1659), gdzie O. opisał wojnę ze Szwedami i z Kozakami, oraz utwór maryjny w oktawach pt. Wizerunk doskonałej świątobliwości (1660). Zmarł O. w Krakowie w r. 1680.

Jan Czubek wydał jako dzieło O-ego „Oblężenie Jasnej Góry Częstochowskiej” (Kr. 1930, Bibl. Pisarzów Pol., 83) i wywodził autora ze wsi Kadłub w pow. wieluńskim. Oba przypuszczenia okazały się mylne. Tezę Czubka obalił Alfred Fei. Ostatnio wyrażono pogląd, iż „Oblężenie” napisał pijar – Aleksy Magnuszewski. W zapale polemicznym Fei całą twórczość O-ego odesłał «do rupieciarni». Przychylniej ocenili twórczość O-ego: Felicjan Faleński, Aleksander Brückner i Roman Pollak.

 

Estreicher; Nowy Korbut; Enc. Org.; W. Enc. Ilustr.; Juszyński H., Dykcjonarz poetów polskich, Kr. 1820 1 32, II 16; – Brückner A., Spuścizna rękopiśmienna po Wacławie Potockim, Cz. 1. Dod. II. Mesjady polskie XVII w., Rozpr. PAU Wydz. Filol., Kr. 1898 XXVII; Faleński F., Treny Jana Kochanowskiego, „Bibl. Warsz.” 1866 t. 1 s. 343; Fei A., Ze studiów nad „Oblężeniem Jasnej Góry”, „Pam. Liter.” R. 29: 1932 s. 138, 144–5; Hernas Cz., Barok, W. 1973; Majkowski E., Bastrzykowski A., Nieznani prałaci i kanonicy Kolegiaty Panny Marii w Sandomierzu, Kunów 1949; Nieznanowski S., Matka Boska w poezji baroku i czasów saskich, w: Matka Boska w poezji polskiej, L. 1959 I; Pollak R., Oblężenie Jasnej Góry Częstochowskiej, „Pam. Liter.” R. 28: 1931 s. 437; Wieczorkowski W., Notaty… z wycieczki po kraju, „Bibl. Warsz.” 1854 t. 2 s. 455; – Statuta nec non liber promotionum; – AGAD: Arch. Zamojskich, sygn. 450 k. 83; Arch. Diec. w Kielcach: rkp. K 2, K 3; Zbiory własne autora.

Rafał Leszczyński

 
 
 
Za treści publikowane na forum Wydawca serwisu nie ponosi odpowiedzialności i są one wyłącznie opiniami osób, które je zamieszczają. Wydawca udostępnia przystępny mechanizm zgłaszania nadużyć i w przypadku takiego zgłoszenia Wydawca będzie reagował niezwłocznie. Aby zgłosić post naruszający prawo lub standardy współżycia społecznego wystarczy kliknąć ikonę flagi, która znajduje się po prawej stronie każdego wpisu.

Media

 
 
 

Postaci z tego okresu

 

w ipsb

 

Fabrycy Banfi

1579 - 1658-12-28
jezuita
 
więcej  
  Wyślij materiały Wyślij ankietę
 
     
Mecenas
 
Uzywamy plików cookies, aby ułatwić Ci korzystanie z naszego serwisu oraz do celów statystycznych. Jeśli nie blokujesz tych plików, to zgadzasz się na ich użycie oraz zapisanie w pamięci urządzenia. Pamiętaj, że możesz samodzielnie zarządzać cookies, zmieniając ustawienia przeglądarki.
Informację o realizacji Rozporządzenia o Ochronie Danych Osobowych (RODO) przez FINA znajdziesz tutaj.