INTERNETOWY POLSKI SŁOWNIK BIOGRAFICZNY INTERNETOWY POLSKI SŁOWNIK BIOGRAFICZNY INTERNETOWY POLSKI SŁOWNIK BIOGRAFICZNY
iPSB
  wyszukiwanie zaawansowane
 
  wyszukiwanie proste
 
Biogram Postaci z tego okresu
 Mikołaj Kwaśniewski     

Mikołaj Kwaśniewski  

 
 
Biogram został opublikowany w 1971 r. w XVI tomie Polskiego Słownika Biograficznego.
 
 
 
Spis treści:
 
 
 
 
 

Kwaśniewski Mikołaj (1871–1941?), lekarz, pułkownik, wielokrotny wojewoda. Ur. 6 XII w miejscowości Nemorosz w pow. zwinogródzkim (Zwinogródka) na Ukrainie. Gimnazjum ukończył w Niemirowie. Studia odbywał na uniwersytecie w Odessie, gdzie zapisał się na wydział techniczny. Na IV roku studiów 1 IV 1894 r. został uwięziony w związku z aresztowaniami w sprawie «Sokoła» polskiego w Odessie. Po dwóch latach wpisał się na wydział medyczny w Charkowie, tam również został aresztowany. Później przeniósł się do Lwowa, gdzie skończył Wydział Medyczny w r. 1904. Latem t. r. wyjechał do Warszawy. Tam związał się przejściowo z ruchem socjalistycznym, powierzono mu kierownictwo dzielnicy praskiej Polskiej Partii Socjalistycznej (PPS). Był współpracownikiem komisji organizacyjnej związków zawodowych, utworzonej w sierpniu 1905 r. z inicjatywy lewicowych działaczy PPS. T. r. został aresztowany i osadzony w cytadeli, następnie otrzymał nakaz wyjazdu, wobec tego wyjechał na Podole, gdzie przez kilka lat pełnił funkcję lekarza samorządowego w Płoskirowie. W r. 1914 opuścił to stanowisko i przeniósł się do Warszawy. W r. 1915 przedostał się do I brygady Legionów. Był internowany w Beniaminowie.

W niepodległej Polsce od r. 1918 aż do 1926 był lekarzem wojskowym; przez kilka lat pełnił funkcję zastępcy komendanta Szpitala Okręgowego nr 1 w Warszawie. Stopień pułkownika uzyskał z listy starszeństwa z czerwca 1919 r. Następnie przeszedł do służby w administracji ogólnej; w lutym 1926 r. mianowany został naczelnikiem wydziału Urzędu Wojewódzkiego lwowskiego, a w końcu listopada 1926 r. powierzono mu kierownictwo starostwa w Stolinie w woj. poleskim. Od lutego 1927 r. do listopada 1928 r. zajmował stanowisko wojewody tarnopolskiego, od listopada 1928 r. do czerwca 1935 r. wojewody krakowskiego, a od czerwca 1935 r. do września t. r. wojewody poznańskiego. W okresie urzędowania K-ego jako wojewody krakowskiego miały miejsce wystąpienia chłopskie w Małopolsce w l. 1932 i 1933, krwawo tłumione przez policję. Wybrany senatorem RP we wrześniu 1935 r. z terenu Krakowa, K. utrzymał mandat do chwili rozwiązania parlamentu w końcu 1938 r. W czasie całej kadencji był jednym z trzech wicemarszałków Senatu, ponadto przewodniczącym krakowskiej grupy parlamentarnej. Jako prezes Związku Legionistów w Krakowie organizował pochody i wiece manifestacyjne w czasie konfliktu rządu sanacyjnego z metropolitą krakowskim A. Sapiehą w czerwcu 1937 r.

K. odniósł się negatywnie do utworzonego w lutym 1937 r. Obozu Zjednoczenia Narodowego (OZN), opowiadając się po stronie bardziej liberalnego skrzydła obozu sanacyjnego, którego przedstawiciele podjęli inicjatywę organizacyjnego wyodrębnienia się. K. był współorganizatorem Klubu Demokratycznego w Warszawie i Krakowie w końcu 1937 r., a następnie członkiem Komitetu Organizacyjnego Stronnictwa Demokratycznego (SD) w Krakowie w grudniu 1938 r., dokooptowany do prezydium Komisji Organizacyjnej SD jako przedstawiciel Krakowa. W połowie kwietnia 1939 r. wybrany został prezesem Rady Naczelnej SD na I kongresie tego stronnictwa w Warszawie. Na początku maja t. r. wybrano go również przewodniczącym zarządu krakowskiego SD. W końcu maja t. r. krakowska organizacja PPS wysunęła kandydaturę K-ego na prezydenta miasta Krakowa. Wybrany został większością głosów członków Rady Miejskiej reprezentujących PPS (24 głosy), Bund (2 głosy), Klub Żydowski (11 głosów) przeciwko 21 radnym z OZN i 13 ze Stronnictwa Narodowego, którzy wstrzymali się od głosu. Min. Spraw Wewnętrznych nie zatwierdziło jednak jego wyboru. W latach okupacji hitlerowskiej był organizatorem i przywódcą konspiracyjnego SD w Krakowie. Aresztowany przez Niemców, został wywieziony do obozu koncentracyjnego w Oświęcimiu w lutym 1941. Data śmierci nie jest znana. K. odznaczony był Krzyżem Virtuti Militari, Krzyżem Niepodległości, Wielką Wstęgą Polonia Restituta i in.

 

Fot.: „Ilustr. Kur. Codz.” 1928 nr 335 s. 9, „Dzien. Pozn.” 1935 nr 145 s. 1; – Album-skorowidz Senatu i Sejmu RP oraz Sejmu Śląskiego. Kadencja 1935–1940, Kr. 1936 s. 193, 197, 218 (fot.); Łoza, Czy wiesz, kto to jest?; Olszewicz, Lista strat kultury pol.; Scriptor, Sejm i Senat 1935–1940. IV kadencja, W. 1936 s. 376 (fot.), 458; Rocznik oficerski, W. 1923, 1924, 1929; – Chajn L., U źródeł powstania Klubów Demokratycznych 1937–1939, w: Najnowsze Dzieje Polski. Materiały i studia z okresu 1914–1939, W. 1967 XI 132, 133, 134 145; Dziesięciolecie Polski Odrodzonej, (fot.); Orzechowski I., Kochański A., Zarys dziejów ruchu zawodowego w Królestwie Polskim 1905–1918, W. 1964; Stronnictwo Demokratyczne w latach 1937–1965, W. 1967 s. 22, 25; Województwo tarnopolskie, Tarnopol 1931 s. 301; Wosiński H., Podstawowe fakty z historii Stronnictwa Demokratycznego, W. 1964 s. 15, 24, 42; Żarnowski J., Polska Partia Socjalistyczna w latach 1935–1939, W. 1965 s. 345; – Czajkowski E., Proces „Sokoła Odeskiego” i tajnych związków polskich w Odessie w latach 1894 i 1895, „Niepodległość” T. 9: 1934; Drobner B., Bezustanna walka. Wspomnienia 1936–1944, W. 1967 III; Gawroński W., Wspomnienia z okresu walki z caratem, „Niepodległość” T. 19: 1939; Materiały do historii Klubów Demokratycznych i Stronnictwa Demokratycznego w latach 1937–1939, Wstęp i oprac. L. Chajn, W. 1964 I–II (fot.); Rocznik Polityczny i Gospodarczy PAT za lata 1932–1939; Sławoj-Składkowski F., Kwiatuszki administracyjne i inne, Londyn 1959 s. 573–588; – „Dzien. Lud.” 1939 nr 150; „Dzien. Pozn.” 1935 nr 146 s. 1 (fot.); „Dzien. Urzęd. Min. Spraw Wewn.” 1926 nr 3 poz. 188, nr 4 poz. 282, 1927 nr 1–2 poz. 170, 1929 nr 1 s. 98; „Ilustr. Kur. Codz.” 1939 nr 149 s. 19, nr 180 s. 22; „Monitor Pol.” 1935 nr 144, 216; – Arch. Państw. w Kr.: UW Kr. 7 (spis urzędników władz administracyjnych wg stanu z 31 XII 1931), UW Kr. 261.

Andrzej Pilch

 

 

Powyższy tekst różni się w pewnych szczegółach od biogramu opublikowanego pierwotnie w Polskim Słowniku Biograficznym. Jest to tekst zaktualizowany, uwzględniający opublikowane w późniejszych tomach PSB poprawki i uzupełnienia.      

 

 
 

Powiązane zdjęcia

   

Chmura tagów

 
Za treści publikowane na forum Wydawca serwisu nie ponosi odpowiedzialności i są one wyłącznie opiniami osób, które je zamieszczają. Wydawca udostępnia przystępny mechanizm zgłaszania nadużyć i w przypadku takiego zgłoszenia Wydawca będzie reagował niezwłocznie. Aby zgłosić post naruszający prawo lub standardy współżycia społecznego wystarczy kliknąć ikonę flagi, która znajduje się po prawej stronie każdego wpisu.

Media

 
 
 

Postaci z tego okresu

 

w biogramy.pl

 

Władysław Forbert

1915-05-26 - 2001-02-07
operator filmowy
 

Ludwik Idzikowski

1891-08-24 - 1929-07-13
major pilot WP
 

Zdzisław Piotr Jasiński

1863-01-18 - 1932-11-18
malarz
 
więcej  

Postaci z tego okresu

 

w ipsb

 

Jadwiga Sikorska

1846-09-20 - 1927-12-20
pedagog
 

Józef Szczepkowski

1849-01-21 - 1909-05-02
śpiewak
 
więcej  
  Wyślij materiały Wyślij ankietę
 
     
Mecenas
 
Uzywamy plików cookies, aby ułatwić Ci korzystanie z naszego serwisu oraz do celów statystycznych. Jeśli nie blokujesz tych plików, to zgadzasz się na ich użycie oraz zapisanie w pamięci urządzenia. Pamiętaj, że możesz samodzielnie zarządzać cookies, zmieniając ustawienia przeglądarki.
Informację o realizacji Rozporządzenia o Ochronie Danych Osobowych (RODO) przez FINA znajdziesz tutaj.